Фридрих II и его интеллектуальный мир - Олег Сергеевич Воскобойников
747
Ackermann 2009. S. 83–87.
748
Clm 10268. Fol. 78rA, 87rB–87vA.
749
Ackermann 2009. S. 126. Lippinkott 2017. P. 223.
750
В небольшой главе, посвященной специально названиям неподвижных звезд, упоминаются некоторые из них, но его представления об их местонахождении, кажется, не всегда совпадают ни с арабскими, ни с современными: Альдебаран (альфа Тельца) не локализован в созвездии, Денеб (альфа Лебедя) назван Alchar, Ригель (бета Ориона) считается самостоятельной звездой. Clm 10268. Fol. 121rA.
751
«Algol grece id est Perseus id est vicecomes et iterum de Perseo». Ibid. Fol. 81vB.
752
«Andromeda fuit filia Cepehi et Casiepie, que, cum esset pulcherima iuvenis, dictum est a Iove quod ipsa vale vexabatur libidine et quod tradatur Cetui ad devorandum. Que suspensa est ramis arborum quercus inter duos montes. Et hec inventa a Perseo liberata est. Quem amplexans, stricte nunquam voluit parentes videre nec alium virum. Quam ille Argis conduxit letanter. Et quia sic urebat intrinsecus, figuratus est femina desuper et masculus ab umbilico deorsum. Et hec mulier partim erat vestita et partim nuda pro facti significatione. Ibid. Fol. 81vA. Ackermann 2009. S. 190–192.
753
Десятки иллюстраций собраны Кристен Липпинкотт: https://www.thesaxlproject.com/assets/Uploads/00-Andromeda-Master-0-R-6-Oct-2023-v3.pdf дата обращения: 05.08.1976.
754
Пс. 90, 6. «Demon meridianus appellatur integra figura que dicitur Gallaxia celum cingens per medium, cuius una levatura est in Geminibus et altera in Sagittario. Etiam Lacteus circulus appellatur propter sui candorem et paulatim volvitur, sicut celum habens diversos aspectus, quia non semper tenet unam faciem firmamenti et licet in ea parte sint multe stelle et varie, in aspectu scitur quod in ea parte regnat collegium spirituum sapientissimorum et est quedam sedes eorum ibi, velut concilii, de quibus valde timendum est. Unde Psalmista dicit: A sagitta volante, a negotio perambulante in tenebris, ab incursu et demonio meridiano cadent a latere tuo mille et decem millia. De ista Gallaxia multe sunt opiniones poetarum, sed hec est verior sententia: candor eius eo quod ibi iunguntur duo emisperia celi». Clm 10268. Fol. 83vA; Matr. 19. Fol. 68v.
755
Цицерон. О государстве. VI 16; Манилий. Астрономика. I, 755–809. Макробий. Комментарий на «Сон Сципиона» I, 12. Cumont 1966. Р. 193. Thiele 1898. S. 147–149.
756
Не могу согласиться с мнением моего друга Никола Вейля-Паро, что Михаил Скот не имеет отношения к «науке образов». Weill-Parot 2002. P. 397.
757
В одном месте «Введения», где рассказывается о повадках куриц, Михаил Скот ссылается на проводившиеся Фридрихом II опыты над куриными яйцами: «Quia gallina tunc febricitatur febre calida et facta debilis gerit curam de illis in nido, nec potest eam ea nimis calefacere suo calore, quo decoquantur, et istud fecit probare dominus imperator Fridericus multoties et ita est reperta veritas eorundem, sciendo, quod multa sint partes mundi, in quibus ova non supponuntur gallinis sed mulieres ea portant in sinu per aliquot dies et pullificant». M. Fol. 117rB.
758
«Scimus quidem, quod presens mundus non manet in uno et eodem statu, quod sit verum sufficienter patet, cum tota die videamus et sentiamus in singulis rebus eorum, que sunt superius et inferius, magnam mutationem, que quandoque fit producte, quandoque breviter, ut probatur per planetas… Ante quidem peccatum Ade elementa erant munda et planete multum splendidiores». Clm 10268. Fol. 51rB.
759
Michel Scot 2018. P. 118–119 (Liber particularis. 31).
760
«Licet immediate tractavimus et locuti sumus in hoc proemio de duabus naturis, videlicet de angelica et humana, id est celestis, et sciendo, quod divina est celestis eterna et incorruptibilis, humana vero sive elementaris est sempiterna et corruptibilis, divina sursum et humana deorsum». Clm 10268. Fol. 15rB.
761
Clm 10268. Fol. 14r.
762
«Et est sciendum quod non apparet signum desuper nec desubtus nisi pro magna causa in significatione rei future … Nimia distemperantia elementorum quare distemperatis elementis percipiunt corruptionem, ut homo, bos et ceteri fructus telluris et econtra». Michel Scot 2018. P. 144 (Liber particularis. 39).
763
Urso von Salerno 1975. S. 54 ff, 81.
764
«Naturam celi deus creator aquis glacialissimis temperavit, scilicet superioribus et inferioribus, ne conflatio superioris ignis inferiora elementa succederet, dehinc solidavit circulum inferioris celi non uniformi sed multiplici motu appellans ipsum nomine firmamentum propter firmitatem indeficientem et propter substentationem solidam superiorum aquarum, natura quarum glaciali soliditate firmata est, ut in terra orbem celi, et se recludaret aqua que ferventis axis incendia temperaret». Michel Scot 2018. P. 123–124 (Liber particularis. 32). Разделение на «мужские» и «женские»: Clm 10268. Fol. 31vA.
765
«Posita est hec terra in medio magne spere celi firmiter super aquas et in medio aquarum ut vitellum ovi in medio albuginis». Michel Scot 2018. P. 215 (Liber particularis. 85).
766
Гильом Коншский. Философия. II, II, 4–8 // Шартрская школа 2018. С. 22–23.
767
Clm 10268. Fol. 51rA. Особо подчеркивается, что, выходя из огня, саламандра погибает: Ibid. Fol. 58rB.
768
Ibid. Fol. 58rB.
769
Michel Scot 2018. P. 150 (Liber particularis. 45).
770
«Sciendo quod in eo regnat legio spirituum damnatorum qui dicuntur predones Dei ad damnificandos peccatores mundi». Clm 10268. Fol. 23rA.
771
Obrist 1997. Р. 33–84.