Винцесь Мудров - Ведзьма (на белорусском языке)
На твары Макаравым адбiлася сарамлiва-разгубленая ўсьмешка, а Данута, не чакаючы адказу, крутнулася перад люстрам i, расьцягваючы зыкi, прасьпявала:
- Ды падаба-а-юся...
Потым яна села ў фатэль i ўжо сур'ёзным i крыху сiплаватым голасам дадала:
- Шмат каму падабаюся, ды толькi замуж нiхто не бярэ...
Запанавала цiша. Госьць муляўся пасярод пакоя, цягнуў долу штаны, каб прыкрыць голыя ногi, а гаспадыня тым часам сядзела ў фатэлi, бузуважна паглядаючы некуды паўзьверх Макаравай галавы. Колькi доўжылася маўчаньне? Хвiлiну, дзьве, а можа ўсе пяць? Але Данута ўрэшце рэшт ачулася, ускiнула вочы i, заўважыўшы пляшку шампану на стале, тыцнула пальцам у бок сэрванту.
- Вазьмiце... там, за шклом... фужэры.
Келiхi былi адмысловыя, на высокiх ножках, з залатымi птушкамi на баках. Узяць iх дрыжачымi пальцамi ўяўлялася справаю даволi складанаю, данесьцi да стала было яшчэ складаней, але Макар з годнасьцю справiўся з заданьнем напоўнiў пакой крыштальным звонам i, пазмагаўшыся з пляшкаю, стрэлiў у столь полiэтыленавым коркам.
У паветры запахла пiўнымi дражджамi, няўрымсьлiвая вадкасьць зашыпела ў келiхах, папёрла празь верх, а Данута, хiтнуўшы галавой, задуменна прашаптала:
- Божа мой, тры гады мазгi кампасьцiраваў...
Макар глынуў напою, папярхнуўся, iкнуў; у нос яму дало салодкiм пахам гнiлых яблык.
- Калi б вы ведалi - як мне ўсё абрыдла. - Данута таксама глынула шампану i бязгучна iкнула. - Кожны дзень адно i тое ж. Усё тыя ж пысы, усё тыя ж размовы... Як? Як вырвацца з гэтай ямы? Вы ня ведаеце? - жанчына наставiла на госьця свае шэрыя вочы, i госьць, ня ведаючы, што адказаць, таропка напоўнiў фужэры.
Вiно казытнула коўцiк, палiлося ў нутро, але да страўнiка не дапяла захрасла недзе ў шлунках.
- I навошта вы тады ўвайшлi? - уздыхнула Данута, утрапёна i зь нейкiм дзiўным шкадаваньнем паглядзеўшы на Макаравы "гады".
- Калi? - не зразумеў Макар, неўпрыкмет адцягнуўшы калашыньне i гэтак жа неўпрыкмет адрыгнуўшы дражджавым духам.
Гаспадыня кватэры не адказала: закiнула на сьпiну вiльготныя валасы, дастала з паддону стала парцалянавую попельнiцу, пачак iмпартных цыгарэт i мiнiятурную запальнiчку.
Запальнiчка пстрыкнула, i па тым, зь якiм iмпэтам заскакалi ў Дануччыных вачах увiшныя вогнiкi, можна было зразумець, што жанчына гатовая расплакацца.
- Ну дык што - iдзiце ў ванную.
Галавакружна-пахкi дым, якi выдыхнула Данута, ачмурыў настолькi, што Макар забыўся на хвiлю - дзе ён, што зь iм i чыё гэта калена выбiлася з туркусовага, колеру марской хвалi, халата.
"Як жа так? Адразу ў ванную... Мы ж нават не пацалавалiся..." - думкi непрагляднай завiрухай закружылiся ў галаве, ад iх зрабiлася цёмна ўваччу, i зьбянтэжаны госьць, выставiўшы наперад рукi, невiдушча пасунуў у ванную.
Вiльготны пах цi то мыла, цi то шампуню, яшчэ больш ускружыў галаву. Вочы прабеглiся па шыхце рознакаляровых бутэлек з шампунем, па блiскучых колцах, на якiх вiсела полiэтыленавая заслона, i, нарэшце, засяродзiлiся на запацелым люстэрку. Пальцы кранулiся вiльготнай паверхнi, намалявалi на iм размашысты квадрат, i ён убачыў у люстры свой вагняшчокi твар.
Ён скiнуў штаны разам з трусамi, здзёр кашулю, сьцярожка залез у ванную. Зьнямелыя пальцы крутнулi кран, i ў патылiцу ўдарылi халодныя струменi з душа.
Мыла было сьлiзкiм, духмяным, круглявым па форме i ўвесь час высьлiзгвала з далонi. Макар абмацваў рукамi выгiнастае дно ваннай, а намацаўшы круглявую сьлiзготу, з апантанасьцю мармытаў:
- Сяльчане прыходзяць сюды адпачыць, паглядзець цiкавы фiльм...
Потым ён выцерся махнатым ручнiком, выцягнуў са штаноў трусы, а згадаўшы iмя загадчыцы бiблiятэкi Забыронькi, прыкусiў дрыготкую вусну. Трусы былi падзертыя, ад iх тхнула мачой, таму, павагаўшыся, Макар нацягнуў штаны на голае цела. Ён паспрабаваў запiхнуць трусы ў кiшэню, але яны туды ня лезьлi, i ў галаве нарадзiўся дзёрзкi плян: адразу з ваннай пайсьцi на кухню й выкiнуць трусы ў фортку.
Сьцярожка, каб не нарабiць груку, ён выйшаў у калiдор, зьбiраўся ўжо прасьлiзнуць на кухню, але, угледзеўшы ў пройме дзьвярэй Дануту, застыў, ачмурэлы.
Калi б гаспадыня кватэры паўстала перад iм голай, ён не ачмурэў бы так, як тою хвiляй. Не, Данута не была голай, але ейны ўбор - белыя панчохi, карункавы пас, такiя ж карункавыя пальчаткi да локцяў i празрысты станiк у буйную сетку - перацяў дыханьне, халодным жарам апалiў нiз жывата. Ногi зрабiлiся ватнымi, таму Макар, схапiўшыся за вушак, апусьцiўся на каленi, выцер вiльготнымi трусамi агiдны пот з iлба.
Данута сядзела, адкiнуўшы галаву на сьпiнку фатэля, палiла цыгарэту i, падчас чарговай зацяжкi, разам з дымам выдыхнула фразу:
- Ён заўсёды мяне так апранаў.
Дрыжачай рукой Макар паспрабаваў запiхнуць трусы спачатку ў прарэх, затым у кiшэнь, потым папоўз вокраччу па мяккiм дыване, неадрыўна пазiраючы на ружовыя смочкi, што прабiвалiся скрозь белую сетку станiка. З кожным ягоным рухам Данута ўсё болей i болей рассоўвала каленi, i перад вачыма паўставала карцiна, ад якой, здавалася, пацелi вочы i варушылiся валасы, прычым ня толькi на галаве. Апанаваны сьцiхотам, Макар падпоўз да фатэлю, з трапяткой пяшчотай пацалаваў абцягнутае панчохай калена, памкнуўся да панадных вуснаў, але Данута, перакрывiўшыся, схапiла яго за чупрыну i тыцнула носам у грудок iмшыстых валасоў, якiя дурманлiва пахлi шампунем.
Праз гадзiну, адчынiўшы ўдарам нагi рассохлыя дзьверы, Макар выйшаў з пад'езда i парывiста ўдыхнуў зьвiнючага паветра. За гэтую гадзiну нiчога навокал не зьмянiлася - дзесьцi на верхнiм паверсе ўсё так жа фальшыва пiлiкаў гармонiк, па сьметнiку блукалi тлустыя гракi, ад першага пад'езда ад'ехала машына - Макару нават падалося, што гэта быў Мiшкавы "ўазiк", - а над Азярышчанскiм возерам падымаўся ўгору вечаровы туман. I ўсё ж такi штосьцi зьмянiлася ў сьвеце, штосьцi ў iм адбылося. I Макар, яшчэ раз удыхнуўшы паветра, зразумеў: зьмянiлася ягоная душа. Душа стала маладой i лёгкай, яна варушылася ў грудзях, падступала да горла i прасiла песьнi.
Перапоўнены пачуцьцямi, Макар капнуў нагой трусы, якiя ён кагадзе шпурнуў у фортку i якiя цяпер ляжалi пасярод ходнiку, i, згадаўшы, як дрыжэла Данута, як роспачна схаапiла яго за вушы i зморана застагнала, раскiнуўшыся ў крэсьле, здрыгануўся i ад макаўкi да пятак i пакрыўся гусiнай скурай.
Мiлосная замарач, аднак, доўжылася нядоўга. Бо адразу ж уваччу паўстала iншая сцэна - калi Данута, вохнуўшы раз астатнi, упёрлася яму ў грудзiну каленам i рашуча прамовiла: - Ня трэба.
Данута прамовiла гэта ў той момант, калi ён, Макар, ужо спусьцiў штаны i сапрэлы дручок сьлiзгануў па iмшыстых валасах, i гэтыя два словы ўтаймавалi юр, i дручок, зачапiўшыся за карункавы пас, абмяк, i разам зь iм абмякла бязвольна i пакорлiва - усё ягонае цела.
Дома ён доўга й бязмэтна блукаў па пакоi, потым доўга мыўся пад душам, сьпяваючы на поўны голас, нарэшце, плюхнуўся на канапу i палiў да позьняй ночы, зачараванымi вачыма паглядаючы на шэрую столь.
Тае начы ён ня спаў, i толькi на золку, калi ў вокны ўбiўся няўтульны сьвiтанак, унурыўся - цi то ў сон, цi то ў паўсонную замарач; яму мроiлiся нейкiя страшныя патарочы, увушшу зьвiнелi нечыя галасы, i недзе на доле, у недасяжнай далечынi, ляжалi, спавiтыя ранiшнiм сном, дзьве плямы. Адна, вялiкая, была Чорным морам, другая, меншая, - Азоўскiм. Плямы цьмяна блiшчэлi, вабiлi i ўадначас пужалi сваiм халодна-ртутным бляскам, з кожным iмгненьнем павялiчвалiся ў памерах, i Макар, за хвiлю да таго, як плюхнуцца ў ваду, прачнуўся.
Сонца ўжо грэла пятку, на гадзiньнiку была палова восьмай, а за сьценкай, як заўсёды такiм часам, стрымана лаялiся суседзi.
Ад роспачнай пацягушкi хруснулi косткi, скрыгатнулi зубы, i на вуснах адбiлася лагодная ўсьмешка. Усьмешка, аднак, уквецiла твар толькi на iмгненьне: твар нечакана спахмурнеў, вочы зьбеглiся да пераносься, i Макар падхапiўся з ложка.
- Праспаў, халера! - вырвалася з самлелых грудзей, i левая нага патрапiла, як заўсёды, ў правую калошу.
Празь дзесяць хвiлiн ён ужо цiснуў званок Дануччынай кватэры, i старая порхаўка, рыпнуўшы завесай, прамовiла ў сьпiну:
- У санаторыю зьехала... на машыне... з мужыком нейкiм.
Порхаўка зашамкала штосьцi пра блудлiвых мужыкоў, а Макар налёг iлбом на дзьвярны вушак, скрыгатнуў зубамi i застагнаў, ды так роспачна, што старая перахрысьцiлася i спалохана прычынiла дзьверы.
* * *
- Сядайце, таварыш Мурленя. Вы нас не пераканалi. - Першы ляпнуў рукою па стале, а калi спорткамiтэтчык стаў казаць штосьцi ў сваё апраўданьне, ляпнуў яшчэ раз, ды так хвацка, што ўсе ацiхлi, i пранiзьлiвую цiшыню неабачлiва парушыў гудлiвы свавольнiк. Чмель, паблукаўшы недзе, iзноў уляцеў у залю, скрыжаваўшы на сабе асавелыя позiркi раённых актывiстаў.
- Цi той гэта? - суцiшна запытаўся Мiшка Мандрык, i тут жа, зiрнуўшы на ўскудлачаную галаву Фаiны Сьцефурак, вакол якой наразаў колы гудлiвы свавольнiк, з палёгкай прашаптаў: - Той самы.
Стрэлкi гадзiньнiка мiж тым канчаткова абвiсьлi, паказваючы палову сёмай. Якраз гэтай хвiлiнай сымфэропальскi хуткi спыняўся на станцыi Азярышча. Макар зыркнуў на райкамаўскi гадзiньнiк, потым на свае "камандзiрскiя", асуджана вохнуў i расшпiлiў яшчэ адзiн гузiк на кашулi.
