Владимир Антонович - ГРАМОТЫ ВЕЛИКИХЪ КНЯЗЕЙ ЛИТОВСКИХЪ съ 1390 по 1569 годъ собранныя и изданныя подъ редакціею Владиміра Антоновича и Константина Козловскаго.
Сообщено В. Антоновичемъ. /150/
ПРИЛОЖЕНІЕ *).
1.
Грамота Сигизмунда 1, подтверждающая дарственную запись на мызу въ пользу церкеи Св Николая въ ВильнЂ, выданную подскарбіемъ земскимъ Богуславомъ Пилькевичемъ. 1523 года, іюля 7.
Roku tysiąc siedmset ośmdziesiąt czwartego, miesiąca septembra trzeciego dnia.
Przwd urzędem i aktami niniejszemi Kijowskiemi i przedemną, Grzegorzem Kaleńskim, archywistą przysięgłym ziemskim, stawając osobiście urodzony jegomość pan Michał Pilkiewicz, ten extrakt z ksiąg urzędowych Słuckich autentycznie wydany, z wpisaniem w nim prawa wraz z zatwierdzeniem od najjaśniejszego Zygmunta, króla polskiego, na folwark pana Bohusława Pilkiewicza, pod Wilnem sytuowany, cerkwi S-go Mikołaja, ratione intra-contentorum łaskawie danego i służącego, podpisem ręki wielmożnych podstarosty i pisarza, urzędników tamejszych przy pieczęci zatwierdzony, na papierze ordynaryjnym, w roku tysiącznym sześćsetnym trzydziestym pierwszym wydany, z przyszytym arkuszem papieru stęplowanego ceny grosza srebrnego jednego, do akt ziemskich Kijowskich w oblatę podał, w te słowa:
*) Настоящіе акты открыты въ актовыхъ книгахъ центральнаго архива уже во время печатанія грамотъ великихъ князей Литовскихъ, и потому они помЂщаются въ приложеніи. Всего этихъ актовъ оказалось пять и по содержанію своему — одинъ, подъ № 1, относится къ исторіи церкви, подъ № 2 — къ исторіи дворянства, а три, подъ №№ 3, 4 и 5, къ поземельному владЂнію въ южной Руси.
Widymus z xiąg spraw urzędowych zamku xięztwa Słuckiego, roku tysiąc, sześćset trzydziestego pierwszego, miesiąca Iunii dwónastego dnia. Na urzędzie zamkowym, od jaśnie oświeconego xięcia jegomości pana miłościwego ustanowionemi, przed nami: Mikołajem Witrolinem, podstarościm Słuckim, Andrzejem Pużakiewiczem, pisarzem, na miejscu sądowem będą-/151/cemi, stanąwszy oczewisto, pan Jan Kasperowicz Pilkiewicz opowiadał, pokładał i dowiódł, podał list swój na rzecz, w nim niżej wyrażoną, prosząc, aby ten list ze wszystką rzeczą był do xiąg przyjęty i wpisany; który, w księgi wpisując słowo do słowa, tak się w sobie ma:
»Zygmut, z Boźoje miłosty korol Polski, wełykyj kniaź Łytowski, Ruski, kniaża Pruskoje, Żmudzkoje i inych. Pryszedszy pered nas podskarbyj zemskyj, marszałok i pysar nasz, derżawca Kamianeckyj, pan Bohusław Pilkiewicz, i powedył pered namy: sztoż dał na cerkow Bożiju Swiatoho Mykoły Perenesenja, w Wylni, folwark swoj pod Wylnom, kotoryj kupył u namisnyka Mohylewskoho, kniazia Wasyla Iwanowycza Sołomirećkoho, kuplu jeho, szto on kupył w kupca naszoho, Charytona Chadczucza, zo wsim, kak sia w sobie majet, i był nam czołom, iż byśmo tot folwarok potwedyły cerkwi Bożoi naszym łystom na wiecznośt', yno my, na ustnoje zeznanyje jeho, z łaski naszoje hospodarskoje, na czołombytyje jeho to uczynyły, tot folwark potwerżajem cerkwy Bożoj tym naszym łystom wecznie i neporusznie; majut swiaszczenyky, kotoryi w toj cerkwi Bożoje budut służyt', tot folwark derżaty ku cerkwi Bożoje zo wsim, kak sia w sobie majet, według ustnoho jeho zoznanija, a na twerdost' toho i i peczat' naszu kazały jeśmo pryłożyt' k semu naszemu łystu. Pysan w Wylni, w lito semoje, tysiacza trydćiatoho perwszoho hodu, miesiacia julia dnia siomoho, indykta .. U tego listu królewskiéj mości, pana miłościwego, przy pieczęci wielkiego xięztwa Litewskiego, podpis ręki temi słowy: Ropot Waszkowycz, marszałok i pisar (L. S). Któren to ten list jego królewskiéj mości, pana naszego miłościwego, za podpisem oczewistem pana Jana Kasperowicza Pilkiewicza, do akt, do xiąg urzędowych zamku księztwa Słuckiego jest przyjęty i wpisany. Z których i ten widimus, w roku tysiąc siedemset pietnastym, miesiąca decembra dwudziestego dnia, za podstarostwa jegomości pana Andrzeja Sierzputowskiego, miecznego Mozyrskiego, a pisarza, mnie, Maximiliana Achemtowskiego, jegomościóm panom Szymonowi i Theodorowi Pilkiewiczóm, ziemianom, pod pieczęcią urzędowną, wydan. Pisan w Słucku, ut supra. U tego extraktu z xiąg urzędowych xięztwa Słuckiego, w obiatę wniesionego, korekta i lekta przy pieczęci urzędowej w te słowa: Andrzej Sierzputowski, mieczny Mozyrski, podstarości xięztwa Słuckiego (L. S.). Zgodny z xięgami«. Któren to extrakt, woblatę wniesiony, słowo w słowo ak się w sobie ma, do xiąg niniéjszych ziemskich, Kijowskich, jest zapisany.
Книга Кіевская, земская, записовая, № 141, 1777 — 1784 г., листъ 1117. /152/
2.
Грамота, пожалованная Сигизмундомъ I Николаю Буркату на дворянское званіе, съ присоединеніемъ его къ гербу »Лебедь«. 1531 года, февраля 10.
Roku tysiąc siedmset ośmdziesiąt piątego, miesiąca octobris pierwszego dnia.
Przed aktami ninieyszemi ziemskiemi Kijowskiemi y przedemną, Aloizym-Kaietanem Borowickim, namiesnikiem przysięgłym ziemskim Kijowskim, osobiscie stawający urodzony jego mość pan Jan Łukawiecki, ten przywiley od nayiaśnieyszego króla polskiego Żygmonta na szlachectwo urodzonemu jego mości panu Mikołajowi Burkatowi konferowany, podpisami rąk nayjaśnieyszego króla polskiego y jaśnie wielmożnych senatorow, przy pieczęci koronnej, na wosku z lakiem czerwonym wycisnionej, przy tymże na sznurku iedwabnym zawieszonej, zatwierdzony, na pargaminie napisany, z przyszytym arkuszem papieru stęplowanego ceny grosza srebnego, do akt ziemskich Kijowskich w obiatę podał, w te słowa:
Sigismundus, Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Litvaniae, nec non terrarum Cracoviae, Sandomiriae, Siradiae, Łanciciae, Cujaviae, Russiae totiusque Prusiae ac Masoviae, Culmensis, Elbingensis, Pomeraniae et caetera dominus et haeres. Memoriae commendamus sempilernae, universis et singulis tenore praesentium significantes, quod cum nemo est, qui nesciat, ut homines, quae meliora honestioraque sunt, mirifice appetunt et sequunlur, et sicut in coelo alii aliis sunt praestantiores superioresque, ita et in hoc mundo, hi, qui virtute, innocentia, fide, integritate et humanitate praestant, maioris ponderis et aestimationis apud omnes habentur; cum autem reges et principes post Deum in orbe terrarum primurn et praecipuum locum inter mortales obtinent, data est eis omnium consensu potestas, ut rerum humanarum sint moderatores et, pro singulorum hominum virtutibus, alios prae aliis proemiis condecorent et augeant; sane cum accepimus fideli narratione magnifici Nicolai de Schydłowicz, castellani Sandomiriensis, regni nostri Thesaurarii, Radomiensis, Osvecimiensis, Zatoriensis, Crepicensis, Olstinensis et Grodecensis capitanei, ex linea materna de familia Cignorum oriundi, et generosorum Joahnis Łabucz, dapiferi curiae nostrae, Pauli de Volia, tribuhi Radomicensis et subdapiferi Sandomiriensis, nec non Joannis Krajowski, dapiferi /153/ Sermiensis, et Dominae Bonae, reginae Poloniae, conjugis nostrae charissimae, et Petri Krzczonowski, fratrum et patruorum de familia et gente Cignorum, ut egregius Nicolaus Burkath de Brzezynka, factor in Czerniachow, est homo ejus modi morum, virtutis, prudentiae, fortidudinis, constantiae, facultatum et in rebus gerendis dexteritatis, ut meritum illum, et ipsius liberos masculos et femellas, ex lumbis ipsius legitime descendentes, pro fratribus clenodialibus domus, gentis et familiae Cignorum habere cuperent; prout jam ex nunc eundem Nicolaum, cum ipsius legitima posteritate, in dornum et familiam gentemque Cignorum coram nobis adoptarunt, asciverunt et susceperunt; suplicarunt igitur nobis dicti magnificus et generosi Nicolaus de Schydłowicz, Joannes Łabucz, Paulus de Volia, Joannes Krajowski et Petrus Krzczonowski, fratres clenodiales, ut hujus modi adoptionem et adscriptionem dicti Nicolai et ejus legitimae posteritatis in familia, domum et gentem Cignorum admittere approbare et confirmare, eundemque Nicolaum, cum ipsius legitima posteritate, nobilem creare dignaremur; nos, scientes adoptiones hujusmodi, ex vetustioribus moribus et sacris legibus constitutas, et regiae autoritati, a qua omnis pendet proceditque nobilitas, perlinere et proprium esse; eos-scilicet, qui vel rebus strenue gestis, vel more, fidei ac virtutum ornamento pollent, honore debito prosequi et ad nobilitatis ordinem evehere et attollere . . . . . . supra nominatum Nicolaum, ipsiusque posteritatem sexus utriusque, juxta adeptionem superius factam, ex certa scientia et speciali gratia, autoritate nostra regia, quae ad hoc maxima est, nobilem creamus, facimus eumque cum sua posteritate legitima familiae Cignorum adnuamus et connectimus perpetueque conglutinamus, ac eundem liberosque, et nascendos ipsius omnibus et singulis, ubicunque gentium et terrarum extiterint, nobilibus status utriusque spiritualibus . . . . . . . . . . . . . et secularibus de nobili stirpe et claro genere ab eorum avis, proavis, atavis, per lineam rectam ex utroque parente procreatis, assimilamus et adaequamus; quorum insigne et commune proclamamus: est cignus alba in campo rubro cum plantis pedum nigris et rostro etiam nigro; supra galeam torneatilem cignus ipsa alba cum fasciis rubris et albis coloribus depictis, inferius demisse (sic), prout id manu et arte pictoris lucidius est depictum; decernentes et praesenti edicto statuentes, ut praedictus Nicolaus cum legitima posteritate praesenti et futura hoc insigni, tanquam proprio et naturali, in sigilis, anulis, catenis, signis, tentoriis, sentis, vexilis, velis, clipeis, ornamentis, ludis et actibus solennibus, seriis et reliquis ornamentis uti, potiri, et gaudere, depictaque et exculpta publice /154/ ac privatim portare et ferre possit et debeat, perpetuo et in aevuni admittamus; praeterea et dignum esse censemus praefatum Nicolaum et ipsius liberos ac liberorum posteros ad omnes et singulos magistratus, dignitates, honores et officia spiritualia et secularia, deponens ex nunc omnem plebei generis humilitatem, quocumque nomine per eos contractam, quo juri communi nobilium contrariae esse solet. Si quis aut praemissis omnibus ausu quovis contraire et hanc paginam nostram infringere volnerit, noverit, se gravissimam redignationem regiam et paenam, in statutis et legibus regni contentam, incursurum. Volumus enim et docernimus hoc privilegium ad oranem probationem nobilitatis ipsi Nicolao et suis legitimis successoribus omnino sufficere. In ejus rei testimonium sigillum nostrum est apensum. Actum et datum Cracoviae, in conventu generali, feria secunda post dominicam septuagesimae proxima, anno domini millesimo quingentesimo, trigesimo secundo, regni vero nostri — vigesimo sexto; praesentibus Reverendissimo et reverendis in Christo patribus, donmis: Mathia de Drzewicza, archiepiscopo Gnesnensi, ac regni nostri primate; Petro de Themicze. Kracoviensi, regni nostri vicecancellario; Joanne Carnkowski Władisławiensi; Joanne de Latalicze, Poznaniensi; Andrea Cricio, Plocensi; Joanne Chojemski, Premisliensi; Petro de Gamratis, Camenecensi, — episcopis; nec non magnificis, generosis et venerabilibus: Christophoro de Schydłowicz, castellano et capitaneo Cracoviensi, ac regni Poloniae cancellario, Stanslao de Cosczelecz, Poznaniensi et capitaneo Marienburgiensi; Otto de Chodecz, Sandomiriensi; Nicolao de Cosczielecz, Calisiensi; Joanne comite de Tharnow, Russiae et exercituum regni nostri, ac Sandomiriensi capitaneo; Georgio de Bayzen, Marienburgiensi, — palatinis; Lucae de Gorka, Poznaniensi; praefato Nicolao de Schydlowicz, Sandomiriensi; Petro Cmita de Visnicze, Voycensi; Laurencio Myskowski, Bitomiensi; Joanne de Vieczynca, Plocensi, — castellanis; Nicolao Zamoszczki, praeposito Tarnowiensi, cantore Sandomiriensi et canonico Cracoviae; Stanislao de Olesniki, praeposito Skarbimiriensi et canonico Cracoviensi; Paulo Czuszowski, praeposito omnium Sanctorum et canonico Cracoviae, secretariis nostris — et aliisque plurimis dignitariis, officialibus ac aulicis nostris ad praemissa testibus, fide dignis, sincere et fideliter dilectis Datum per manus praefati magnifici Christophori de Szydłowicz, castellani et capitanei Cracoviensis, ac regni nostri cancellarii etc. sincere nobis dilecti. U tego przywileju, w oblate wniesionego, podpisy rąk tak nayiasnieyszego Zygmonta, króla polskiego, jako y jaśnie wielmożnych senatorow, przy pieczęci, w te słowa: Sigismundus rex Cristoforus de S., castelan /155/ etc. Cracoviensis W. R. P. com. Ejusdem magnifici Christophori de Schydlowicz castellani et capitanei Cracoviensis ас regni Poloniae supremi cancellarii locus sigili«. Ktory to przywiley, słowo w słowo, jak się w sobie ma, do xiąg ninieyszych, ziemskich, Kijowskich, iest zapisany.
