Сяргей Белаяр - Выратавальная місія
— Пыл можа ўспрыняць гэта як адкрытую варожасць!
— Хто табе больш дарагі, Якуб? Таварышы або пыл?
— Ты некарэктна ставіш пытанне, Едка!
— Некарэктна, кажаш?.. А як жа «Ёган Кеплер»?
— У нас няма фактаў, якія пацвярджаюць, што экіпаж МКС сапраўды адбіваўся ад пылу. Яны маглі страляць і адзін у аднаго.
— Занадта шмат нестыковак.
— Гіпотэза мае права на жыццё!
— Хопіць спрачацца! — абарваў таварышаў Бянткоўскі. — Зброя пакуль застанецца ў арсенале.
— Капітан?
— Скумін, чаму не было сувязі?
— Нехта спрабаваў узламаць наш галоўны камп’ютар! На шчасце, я своечасова заўважыў небяспеку.
— Не падабаецца мне ўсё гэта, камандзір!
— Зноў падазраеш пыл, Едка? — ухмыльнуўся суднавы лекар.
— Такая ў мяне праца — падазраваць усіх і кожнага... Што будзем рабіць, камандзір: паспрабуем разабрацца самі або аддамо гэта права спецыялістам?
— Мы ні ў якім выпадку не павінны ляцець — іншага разу можа і не быць!
— А ці патрэбны кантакт наогул?
— Што ты такое кажаш, Едка? — вочы Хурды акругліліся. — Гэта ж — унікальная магчымасць пашырыць веды пра сусвет і здзейсніць гіганцкі скачок у развіцці!
— А што, калі пыл не захоча дзяліцца з намі ведамі? — суднавы лекар залыпаў вачыма. Мяркуючы па ўсім, пра такі варыянт Хурда не задумваўся. — Калі ён не жадае бачыць у нас братоў па розуме?
— Ёсць толькі адна магчымасць праверыць гэта — эксперыментальным шляхам!
— Ты хочаш уступіць у кантакт з пылам, Якуб?
— Так, капітан. Дазволіш?
З аднаго боку, прычын адмаўляць суднаваму лекару ў Бянткоўскага не было, а з іншага — ён не мог не прыслухацца да меркавання работніка службы бяспекі.
— Хто ведае, што мы можам страціць?.. З табой пойдуць Гедройц і Смаляк!
— Дзякуй, камандзір! — расквітнеў ва ўсмешцы суднавы лекар. — Навука цябе не забудзе!
— Едка, возьмеце пісталеты!
— У гэтым няма патрэбы! — запярэчыў Хурда.
— Гэта не абмяркоўваецца, Якуб!.. Што ты скажаш яму?
— Пра людзей, Зямлю, сонечную сістэму. Пра культуру і навуку.
— Думаеш, ён зразумее цябе?
— Носьбіты розуму заўсёды зразумеюць адзін аднаго! — суднавы лекар сапраўды верыў у тое, што казаў. Шчыра, як могуць верыць толькі рамантыкі.
— Табе трэба час на падрыхтоўку?
— У мяне ўсё тут! — Хурда пастукаў сябе пальцам па ілбе.
— Праз гадзіну Разыцень выпусціць вас!
Шэсцьдзясят хвілін здаліся суднаваму лекару вечнасцю. Увесь гэты час Хурда не знаходзіў сабе месца, аднак прасіць Бянткоўскага фарсіраваць падзеі не адважыўся.
Нарэшце знешнія створкі шлюзавай камеры расчыніліся, і суднавы лекар ступіў на борт «Ёгана Кеплера». Пылу дадалося — цяпер яго ўзровень даходзіў да калена.
— Цікава, як ён перасоўваецца?
— Гэта нам яшчэ трэба будзе высветліць, Сцебут.
— А мы не расціснем яго?
— Як можна расціснуць пыл? — толькі загад Бянткоўскага ўтрымліваў Гедройца ад таго, каб дастаць зброю.
Хурда спыніўся ля самай вялікай гары пылу.
— Людская раса вітае вас і працягвае вам руку дружбы! — нічога не адбылося, аднак Хурду гэта не засмуціла. Ён зноў звярнуўся да чужой формы жыцця.
— Падобна да вар’яцтва! — Смаляк адкрыта гнёўся выкананнем загаду каштана. На твары інжынера-тэхніка без цяжкасці чыталася ўсё, што ён думае пра кантакт і суднавага лекара. Гедройц моўчкі пазіраў па баках.
Хурда адрасаваў чужой форме жыцця пранікнёную прамову. Ледзь не ў кожным сказе гучалі словы «сяброўства» і «супрацоўніцтва».
Хвіліны цяклі, а пыл заставаўся пылам.
— Не хочуць мець зносіны! — у наступнае імгненне Смаляк рэзка адхіснуўся: гара пылу за метр ад яго пачала імкліва закручвацца спіраллю да столі. Воблака прыняло форму чалавека трох метраў ростам. З-за глянцавага бляску постаць здавалася зацягнутай у чорны латэкс. Затым фігур стала тры.
Вочы суднавага лекара запаліліся захапленнем. Ён сказаў:
— Мы прыйшлі з мірам!
«Як банальна!» — толькі і паспеў падумаць работнік службы бяспекі.
Выхапіць пісталет інжынер-тэхнік не паспеў — за лічаныя долі секунды воблака паглынула яго. Дзікі крык, ад якога стыла ў жылах кроў, аглушыў.
Гедройц вылаяўся і, схапіўшы Хурду за руку, пацягнуў яго да «кішкі» перахадніка, на хаду выдзіраючы зброю. Праўшы аказалася не так проста дзейнічаць левай рукой. Работнік службы бяспекі даў рады. Стрэл прагрымеў у той момант, калі адна з фігур кінулася да ратавальнікаў.
Куля прайшла скрозь пыл, не прычыніўшы яму шкоды, і з непрыемным звонам ударыла ў пераборку.
— Камандзір, на нас напалі! Смаляк забіты! Камандзір?.. Кінбут, ты чуеш мяне? — Гедройц раз за разам націскаў на спускавы кручок. Як і раней, фігуры пераставалі быць маналітнымі. — Д’ябал!
Затвор стаў на затрымку.
Набраць пяць лічбаў на панэлі атрымалася не адразу. Яшчэ некалькі секунд сышло на тое, каб адчыніць знешнія створкі шлюзавай камеры. Увесь гэты час работнік службы бяспекі чакаў удару ў спіну.
Гедройц ударыў па кнопцы. Створкі пачалі стульвацца павольна, нараджаючы жаданне дапамагчы ім. На здзіўленне работніка службы бяспекі, пыл не стаў пераследаваць ратавальнікаў — абедзве фігуры застылі ў дзірцы. Нібы нейкая нябачная сіла не дазваляла ім рухацца далей.
— ...ніклі, Едка?
— Пыл забіў Смаляка, камандзір!
— Што?
— Ён раптам напаў на Сцебута. Мы нічым не маглі яму дапамагчы!
— Д’ябал! Вы цэлыя?
— Так, толькі крыху перахваляваліся!
— Я высылаю да вас Валовіча і Геліча!
— Напэўна, я нешта сказаў ці зрабіў не так! — Хурда не выглядаў спалоханым. Хутчэй збянтэжаным. — Высокаарганізаваныя істоты не могуць нападаць без прычы ны. У гэтым няма ніякай логікі! Паміж мыслячымі стварэннямі не можа быць бездані!
Мацаючы позіркам па пераборцы, Гедройц зарадзіў пісталет.
Апранутыя ў скафандры інжынер-механік і інжынер-радыст чакалі таварышаў за ўнутранымі створкамі. Пад прыкрыццём аўтаматычных вінтовак работнік службы бяспекі адчуў сябе больш упэўненым.
— Вось табе і паразуменне ды творчае супрацоўніцтва!.. Камандзір, нам варта пазбавіцца ад пылу!
— Ты зглуздзіў!
— Не крычы, Якуб!.. Едка, патлумач!
— Пыл варожы людзям. Паміж намі і гэтымі крышталічнымі монстрамі няма і не можа быць нічога агульнага. Экіпаж «Ёгана Кеплера» зразумеў гэта раней за нас, таму разбіў камп’ютары і спаліў карты.
— Глупства! Нічым не абгрунтаваныя выдумкі! Пыл, як і чалавецтва, вядзе прага ведаў!
— Веды патрэбны не проста так, а для далейшага развіцця жыцця. А жыццё пылу ва ўсім адрознае ад нашага. Пылу не трэба тое, што патрэбна нам, таму што ён самадастатковы. Ягонае развіццё ідзе іншым шляхам і ў шмат разоў хутчэй, чым развіваецца Homo Sapiens. Як партнёры мы яму проста не цікавыя.
— Глупства!
— Здымайце скафандры! Звяжыцеся са мной у кают-кампаніі!
VI
— ...а цікавыя мы пылу выключна як крыніца інфармацыі. Вывучыць, каб пазбавіцца ад недасканалых камякоў халадцападобнай матэрыі з нікчэмна малым запасам энергіі і вельмі павольным тэмпам думак і рухаў.
— Едка, у цябе хворая фантазія!
— Пыл не ведае ні нашых пачуццяў, ні нашых успрыманняў. Ён проста не зразумее нашых думак. Мы прынцыпова розныя!
— Дазволю сабе не пагадзіцца!
— Колькі заўгодна! Толькі адкажы мне, Якуб, што гэта за высокаарганізаваная раса, калі для кантакту ёй патрэбна ахвяра?
— Гэта магло здарыцца выпадкова!
— Той, хто жадае ўступіць у кантакт, не стане забіваць кантакцёра, а паспрабуе зразумець яго. Я магу дапусціць, што адзін чалавек мог выпадкова стаць ахвярай, але дваццаць два... — работнік службы бяспекі паківаў галавой. — Супярэчыць усякай логіцы!
— Гэта магло быць самаабаронай!
— У лабараторыі — так. Пылу магло не спадабацца, што яго паляць плазменным разаком і паліваюць кіслатой. Але ж разгромлена ЎСЯ станцыя!.. Кажу табе як спецыяліст — людзі абараняліся!
— У нас няма доказаў, што гэта зрабіў менавіта пыл!
— Пасля нематываванага нападу на Смаляка табе неабходны яшчэ нейкія доказы?.. Па-мойму, усё зразумела і так!
— Мы здзяйсняем фатальную памылку!
— Дакладна фатальную, дазволіўшы пылу дабрацца да Зямлі!.. Як ты думаеш, што шукаў пыл у нашым камп’ютары?.. І ці так ужо развіты пыл, як ты сцвярджаеш?.. Пакуль што я бачу прымітыўную агрэсію! — пасля працяглай паўзы Гедройц працягнуў: — Яшчэ раз паўтару: пыл павінен быць знішчаны!
— Я не дам вам здзейсніць злачынства супраць чалавецтва!
— Злачынствам будзе прывезці гэту заразу на Зямлю. Мы не можам паляцець — пыл рушыць услед за намі, самастойна або з дапамогай «Слейпніра».
— Што ты прапануеш?
— Узарваць станцыю разам з пылам, камандзір!
Суднавы лекар падняўся з адкрытым ротам і круглявымі вачыма. Капітан быў здзіўлены менш — усё ж ён даўжэй ведаў Гедройца.
— Унутр нам не прабрацца, таму прапаную змясціць выбухоўку на корпусе. Нашага запасу разам з дзвюма тонамі вадкага вадароду павінна хапіць.
