Фридрих II и его интеллектуальный мир - Олег Сергеевич Воскобойников
660
«Quare creavit eos, ut ruina illorum boni confirmarentur sponte et perpetuo sic starent confirmati, similiter eos creavit deus tales propter ornatum sui operis, nam fecit tales creaturas, ut pictor facit qui nigrum colorem substernit, ut album vel rubeus aut calus etc. … Sic itaque collatione malorum iusti clariores fiunt et sunt ubique». M. Fol. 5rA.
661
Nemeth 2010. P. 349–352.
662
De Bruyne 1946. T. 2. P. 215–218. Poirel 2013. P. 515–527.
663
«Imago dicitur pulcra, quando bene protracta est, dicitur etiam pulcra, quando bene repraesentat illum, ad quem est. Et quod ista sit alia ratio pulcritudinis, patet, quia contingit unam esse sine alia: quemadmodum dicitur imago diaboli pulcra, quando bene repraesentat foeditatem diaboli, et tunc foeda est». Bonaventura 1883. P. 544. Об эстетике Бонавентуры см.: Муратова 1988. С. 117–121.
664
«Ut ergo solus amaretur Deus, factus est inamabilis mundus». Leccisotti 1978. P. 54.
665
Michel Scot 2018. P. 268–269 (Liber particularis. 109.17).
666
Свидетельств особого отношения Франциска к природе достаточно в самых ранних памятниках францисканской религиозности. См., например: Фома Челанский. Второе житие Франциска Ассизского. Гл. 124–130 // Истоки францисканства 1996. С. 470–476.
667
«Unde quomodo res mundi presentis sint privatim et publice, fiant et possint esse, quando et quare, non est finaliter nostrum scire, cum non sit dignum quod servus in toto cognoscat secreta domini sui, sed domini est precipere, servi vero est obedire». Michel Scot 2018. P. 269 (Liber particularis. 109.19).
668
Бл. Августин 1994. С. 377–384 (О Граде Божием. XXII, 24). Этот старый русский перевод в своей подчеркнутой выспренности несколько утрирует «восхищение» Августина.
669
Петр Дамиани. О божественном всемогуществе. Гл. XI // Ансельм Кентерберийский 1995. С. 380–383.
670
Al-Kindi 1974. Р. 223.
671
Clm 10268. Fol. 15rB. Weijers 1978. P. 70–80. Скот, видимо, заимствовал эту терминологию у архиепископа Родриго Хименеса. Pick 1998. P. 93–116.
672
«Fecit enim Deus ex ipsis circa principium quantum ad celum, sicut mulier que habitando in solario die sabbati scopat domum et quisquilias congregat in unum et eas prohicit extra domum per balconem, et illud cadit deorsum in desolationem, et fit commune in viis, et ipsius aliud cito cadit in terram, ut lapis et terra, aliud minus cito, ut pallea et penna, et aliud valde minus, ut pluma et omnis athomus. Et ita est similitudine de elementis positis extra celum nonum opere creationis». Michel Scot 2018. P. 119–120 (Liber particularis. 31).
673
«Licet immediate tractavimus et locuti sumus in hoc proemio de duabus naturis, videlicet de angelica et humana, id est celestis, et sciendo, quod divina est celestis eterna et incorruptibilis, humana vero sive elementaris est sempiterna et corruptibilis, divina sursum et humana deorsum». Clm 10268. Fol. 15rB.
674
Clm 20168. Fol. 14r.
675
«Et est sciendum quod non apparet signum desuper nec desubtus, nisi pro magna causa in significationem rei future. In quibus autem fiat significatio et augurium proxime tribulationis in mundo que quandoque habet locum in una regione, et quandoque in multis regionibus, et quandoque in uno loco tantum, signa proprie sunt hec: nimia distemperantia elementorum, quia, distemperatis elementis, elementata percipiunt corruptionem, ut homo, bos et ceteri fructus telluris, et econtrario». Michel Scot 2018. Р. 144 (Liber particularis 39).
676
Clm 20168. Fol. 27v.
677
Ibid. Fol. 36rB–37rB.
678
Clm 20168. Fol. 26rB–27vA.
679
«Etymologisierende Umdeutung und Wortschöpfung». Löfstedt 1936. S. 93. Другой шведский лингвист, Даг Норберг, предложил классификацию подобных языковых метаморфоз в средневековой латыни. Norberg 1974. Р. 61–79.
680
Clm 10268. Fol. 27r.
681
Michel Scot 2018. P. 123 (Liber particularis. 32).
682
Clm 10268. Fol. 37vA–38vB. Meyer 2009. Р. 140–141.
683
В прологе они перечисляются в связи с девятью способами обучения наукам. Clm 10268. Fol. 17rB.
684
«Item dicimus hic, quod sicut esse planetarum septem tonis distinguitur et musica nostra 7 vocibus, ex quibus sex habent concordanciam sono et numero, sic nostra compago, id est esse corporis et anime septem modis coniungitur, hoc est corpus constat ex 4 elementis racionabiliter commixtis et anima tribus viribus copulatur, qua arte musica, sicut ex odore suavi, conciliatur, unde homo dicitur microcosmus, id est minor mundus; et cum idem sit cum sono numero celestis musice constitutus, par esse cognoscitur et non impar». Clm 10268. Fol. 37vB.
685
Clm 10268. Fol. 38vA.
686
Clm 10268. Fol. 42rB–43rA.
687
В этом я согласен с Давидом Жюстом: Juste 2016. P. 180.
688
Obrist 2015. P. 53–54.
689
Аверинцев 1997. С. 79–81.
690
Wetherbee 1972. P. 35.
691
«Propter materiei excellentiam que relicta est, ut credo, hactenus intemptata». Pabst 2002. S. 936.
692
«Quia vero circa curam naturalium mea desudat intentio, necessario describere oportuit naturam bonam a summe bono et superoptimo deo formatam pariter et creatam, set inobedientie malo gustu ligni vetiti deformatam ac depravatam vitiis et corruptam non
