Герберт Уэллс - Чалавек-невiдзiмка (на белорусском языке)

- Чаго гэта ты стаiш i слухаеш? - спыталася яна. - Iншай справы ў цябе няма, ды яшчэ ў святочны дзень?

Хол спрабаваў растлумачыць жэстамi i мiмiкай, але мiсiс Хол не пажадала зразумець i ўпарта павышала голас. Тады Хол i Хенфры, вельмi збянтэжаныя, на дыбачках вярнулiся да стойкi i растлумачылi ёй, у чым справа.

Спачатку яна ўвогуле адмовiлася прызнаць што-небудзь незвычайнае ў тым, што яны ёй паведамiлi. Потым запатрабавала, каб Хол замоўк i гаварыў адзiн Хенфры. Яна была схiльна лiчыць усё гэта глупствам, можа, яны проста перасоўвалi мэблю.

- Я чуў, як ён сказаў "абуральна", ясна чуў, - паўтарыў Хенфры.

- Так гэта цi не... - пачала мiсiс Хол.

- Шш... - перапынiў яе мiстэр Тэдзi Хенфры. - Чуеце - акно?

- Якое акно? - спыталася мiсiс Хол.

- У гасцiнай, - адказаў Хенфры.

Усе замоўклi, напружана прыслухоўваючыся. Невiдушчы позiрк мiсiс Хол быў скiраваны на светлы прамавугольнiк дзвярэй карчмы, на белую дарогу i фасад крамы Хакстэрса, асветлены чэрвеньскiм сонцам. Раптам дзверы крамы расчынiлiся, i з'явiўся сам Хакстэрс з вылупленымi ад хвалявання вачыма.

- Трымай злодзея! - крыкнуў ён, кiнуўся бегчы наўскасяк да варот карчмы i знiк з поля зроку.

У тую ж секунду з гасцiнай данёсся гучны шум i бразганне акна, якое зачынялася.

Хол, Хенфры i ўсе людзi, што сядзелi ў распiвачнай, гурмой выбеглi на вулiцу. Яны ўбачылi, як хтосьцi хутка завярнуў за вугал, у напрамку да дарогi, што вяла ў поле, i як мiстэр Хакстэрс, падскочыў, перакулiўся ў паветры i ўпаў нiцма. Натоўп застыў у здзiўленнi, некалькi чалавек падбеглi да яго.

Мiстэр Хакстэрс быў без прытомнасцi, як пераканаўся нахiлiўшыся над iм Хенфры. Хол жа з двума работнiкамi з карчмы дабеглi да вугла, выкрыкваючы штосьцi незразумелае, i ўбачылi, як мiстэр Марвел знiк за вуглом царкоўнай агарожы. Яны, мусiць, вырашылi, што гэта i ёсць Невiдзiмка, якi раптоўна зрабiўся бачным, i кiнуўся наўздагон. Але не паспеў Хол прабегчы i дзесяцi ярдаў, як, гучна ўсклiкнуўшы ад здзiўлення, адляцеў убок i, ухапiўшыся за аднаго з работнiкаў, паляцеў разам з iм на зямлю. Ён быў збiты з ног, зусiм як у гарачай схватцы на футбольным полi збiваюць з ног iгракоў. Другi работнiк абярнуўся i, падумаўшы, што Хол проста, спатыкнуўся, працягваў гнацца адзiн; але тут i ён спатыкнуўся таксама, як Хакстэрс. У гэты час першы работнiк, якi паспеў падняцца на ногi, атрымаў збоку такi ўдар, якiм можна было б звалiць быка.

Ён упаў, i ў гэтую хвiлiну з-за вугла паказалiся людзi, якiя прыбеглi з лужка, дзе адбывалася гулянне. Наперадзе бег гаспадар цiра, рослы мужчына ў сiняй фуфайцы. Ён вельмi здзiвiўся, калi ўбачыў, што на дарозе няма нiкога, акрамя трох чалавек, якiя ляжалi на зямлi. У тую ж хвiлiну з яго нагой штосьцi здарылася, ён выцягнуўся ва ўвесь рост. I адкацiўся ў бок, проста пад ногi брата i кампаньёна, якi таксама з разгону выцягнуўся на зямлi. Тыя, хто бег следам, спатыкалiся аб iх, падалi кучай, валячыся, адзiн на аднаго, i абсыпалi iх адборнай лаянкай.

Калi Хол, Хенфры i работнiкi выбеглi з карчмы, мiсiс Хол, навучаная шматгадовым вопытам, засталася сядзець за касай. Раптам дзверы гасцiнай расчынiлiся, адтуль выскачыў мiстэр Кас i, нават не глянуўшы на яе, збег з ганка i панёсся за вугал дома.

- Трымайце яго! - крыкнуў ён. - Не давайце яму выпусцiць з рук вузел! Пакуль ён трымае гэты вузел, яго можна бачыць! - Мiстэр Кас нiчога не ведаў пра Марвела, якому Невiдзiмка перадаў кнiгi i вузел ужо ў двары. Выгляд у мiстэра Каса быў сярдзiты i рашучы, але ў касцюме яго нечага не хапала; папраўдзе, усё адзенне яго складалася з чагосьцi падобнага на лёгкую белую спаднiчку, якая магла б замянiць вопратку хiба што толькi ў Грэцыi. Трымайце яго! - лямантаваў ён. - Ён знёс мае штаны! I ўсю вопратку вiкарыя!

- Зараз я дабяруся да яго! - крыкнуў ён Хенфры, прабягаючы мiма ляжачага на зямлi Хакстэрса, i, абагнуўшы вугал, далучыўся да натоўпу, якi гнаўся за Невiдзiмкам, але тут жа быў збiты з ног i бразнуўся на дарогу ў самым непрыглядным выглядзе. Хтосьцi з усяго размаху наступiў яму на руку. Ён завыў ад болю, паспрабаваў устаць на ногi, зноў быў збiты, упаў на карачкi i нарэшце пераканаўся, што ўдзельнiчае не ў пагонi, а ў адступленнi. Усе беглi назад у вёску. Ён зноў падняўся, але атрымаў моцны ўдар па вуху. Хiстаючыся, ён павярнуў дадому, мiмаходзь пераступiўшы цераз Хакстэрса, якi, да таго часу ўжо ачухаўся i, забыты ўсiмi, сядзеў пасярод дарогi.

Падымаючыся на ганак карчмы, Кас раптам пачуў ззаду сябе гук гучнай аплявухi i раз'юшаны крык болю, якi ўзвiўся над шматгалосым шумам i гамам. Ён пазнаў голас Невiдзiмкi - той крыкнуў так, быццам яго прывёў у шаленства нечакана востры боль.

Мiстэр Кас уварваўся ў гасцiную.

- Банцiнг, ён вяртаецца! - крыкнуў ён з парога. - Ратуйцеся!

Мiстэр Банцiнг стаяў ля акна i майстраваў сабе касцюм з камiннага дыванка i аркуша "Заходне-сярэйскай газеты".

- Хто вяртаецца? - спытаўся ён i так уздрыгнуў, што ледзьве не сапсаваў увесь свой касцюм.

- Невiдзiмка! - адказаў мiстэр Кас i падбег да акна. - Нам трэба ўцякаць адсюль. Ён б'ецца як шалёны. Проста як шалёны.

Цераз секунду ён быў ужо ў двары.

- Злiтуйся божа! - у жаху ўсклiкнуў Банцiнг, не ведаючы, на што адважыцца. Але тут з калiдора карчмы данёсся шум схваткi, i гэта спынiла ўсе яго разважаннi. Ён вылез у акно, хуценька прыладзiў свой касцюм i кiнуўся бегчы па вулiцы з усёй хуткасцю, на якую толькi былi здольны яго тоўстыя кароткiя ножкi.

Пачынаючы з той хвiлiны, калi пачуўся раз'юшаны крык Невiдзiмкi i мiстэр Банцiнг кiнуўся ўцякаць, устанавiць паслядоўнасць у ходзе айпiнгскiх падзей становiцца немагчымым. Можа, спачатку Невiдзiмка хацеў толькi прыкрыць адступленне Марвела з вузлом i кнiгамi. Але таму што ён увогуле не вызначаўся рахманым норавам ды яшчэ выпадковы ўдар канчаткова вывеў яго з сябе, ён стаў сыпаць ударамi направа i налева i бiць усiх, хто трапляўся пад руку.

Уявiце сабе вулiцу, запоўненую людзьмi, якiя бягуць, бразганне дзвярэй i бойку з-за зацiшных куточкаў, дзе можна было б схавацца. Уявiце сабе ўздзеянне гэтай буры на няўстойлiвую раўнавагу дошкi, пакладзенай на два стулы ў сталовай старога Флетчэра, i выклiканую гэтым катастрофу. Уявiце сабе перапалоханую парачку, якую заспела бедства на арэлях. А потым бура пранеслася, i айпiнгская вулiца, упрыгожаная флагамi i гiрляндамi, апусцела; толькi адзiн Невiдзiмка працягваў бушаваць сярод раскiданых па зямлi какосавых арэхаў, перакуленых парусiнавых шчытоў i раскiданых тавараў з латка гандляра ласункамi. Адусюль даносiўся стук аканiц i завалаў, i толькi дзе-небудзь, выяўляючы прысутнасць людзей, у кутку акна мiльгала вылупленае вока пад спалохана прыўзнятым брывом.

Невiдзiмка нейкi час забаўляўся тым, што разбiваў вокны ў карчме; затым прасунуў вулiчны лiхтар у акно гасцiнай мiсiс Грогрэм. Ён жа, напэўна, перарэзаў тэлеграфны провад за домiкам Хiгiнса на Эдэрдзiнскай дарозе. А затым, карыстаючыся сваёй незвычайнай здольнасцю, ён бясследна знiк, i ў Айпiнгу пра яго больш нiколi не было нi слыху нi дыху. Ён знiкнуў назаўсёды.