Астрид Линдгрен - Лота (на белорусском языке)

Яна моцна-моцна сцiснула рот i пакруцiла галавой. Мама пагладзiла яе па галоўцы.

- Мая ты небарака, мая ты Лотачка, табе прыйдзецца ўвесь час ляжаць тут i кашляць.

- I добра, бо я зусiм не хачу спаць, - радасна адказала Лота.

Ведаеце, Лота ўвечары не хоча класцiся спаць. Я таксама не вельмi ахвотна раблю гэта. Але ў нашай мамы дзiўныя звычкi! Увечары, калi мы не хочам спаць, яна прымушае нас класцiся, а ранiцай, калi мы хочам спаць, яна прымушае нас уставаць.

Лоце, нарэшце, трэба было прыняць гэтае лякарства, бо на наступны дзень у яе пацякло з носа i яна стала кашляць яшчэ больш. Мама не дазволiла ёй выходзiць з дому. Яна папрасiла мяне схадзiць да Вулвэрса i купiць нешта для яе. Я хуценька пабегла. Калi ўжо была ля прылаўка i чакала прадаўца, нечакана ўвайшла Лота. З яе носа цякло яшчэ больш.

- Iдзi дадому, - сказала я.

- Не пайду, - адказала Лота. - Мне таксама падабаецца ў Вулвэрса.

Яна чхала i чхала, i нарэшце жанчына, якая стаяла побач з намi, спытала ў яе:

- У цябе ёсць насоўка?

- Ёсць. Але я не пазычаю яе незнаёмым, - адказала Лота.

Аднойчы мама павяла нас да дантыста - Джонаса, мяне i Лоту. Мама заўважыла маленькую дзiрачку ў адным з зубоў Лоты. Дантыст збiраўся запламбаваць яе.

- Калi ты добра сябе будзеш паводзiць у дантыста, я дам табе дзесяць пенсаў, - паабяцала мама Лоце.

Мама чакала нас у прыёмным пакоi, пакуль мы былi ў дантыста. Спачатку ён паглядзеў мае зубы, але ў мяне не было нiякiх дзiрак, i я пайшла да мамы ў прыёмны пакой. Мы доўга чакалi Джонаса i Лоту.

Нарэшце мама сказала:

- Дзiўна, што Лота не крычыць!

Праз хвiлiну адчынiлiся дзверы i выйшла Лота.

- Ты добра сябе паводзiла? - спытала мама.

- Ён вырваў зуб, - адказала Лота.

- I ты не плакала? Якая ж ты смелая дзяўчынка!

- Не, я не плакала, - адказала Лота.

- Ты сапраўды вельмi паслухмяная дзяўчынка, - сказала мама. - Вось твае дзесяць пенсаў.

Лота ўзяла дзесяць пенсаў i паклала iх у кiшэню. Яна была вельмi задаволена.

- Дай я зiрну, можа, кроў цячэ? - запыталася я.

Лота разявiла рот, i я вельмi здзiвiлася:

- Ён жа не вырваў нiводнага зуба!

- Не, вырваў... у Джонаса, - адказала Лота.

Потым выйшаў Джонас з дантыстам.

- Я нiчога не мог зрабiць з вашай маленькай дзяўчынкай, яна так i не адкрыла рот, - сказаў дантыст.

- Нам усюды i заўжды сорамна за гэтае дзiця, - сказаў Джонас, калi мы iшлi дадому.

- Але ж я яго зусiм не ведаю, - сказала Лота. - Чаму я павiнна адкрываць рот перад тым, каго я не ведаю?!

Тата заўсёды гаворыць, што Лота ўпартая, як стары мул.

МIСIС БЕРГ

Мiсiс Берг - наша суседка. Нам вельмi падабаецца гасцяваць у яе. Памiж яе садам i нашым - плот, якi мы з Джонасам пералезцi можам, а Лота не. Але сабака мiсiс Берг вырыў яму пад плотам, i Лота магла прапаўзцi там.

Гэтымi днямi мы былi ў мiсiс Берг. У яе ёсць камода з маленькiмi шуфлядкамi, якiя напоўнены цiкавымi рэчамi.

- Мiсiс Берг, дазвольце, калi ласка, паглядзець на гэтыя цiкавыя рэчы, папрасiў Джонас.

- Добра, - адказала яна i паказала ляльку, з якой яна гуляла, калi была яшчэ маленькай. Ляльку звалi Роза.

Мiсiс Берг - вельмi старая, але ж не такая старая, якой яе ўяўляе сабе Лота.

- Цi бралi вы Розу з сабой у Ноеў каўчэг? - спыталася Лота.

Нядаўна тата расказваў нам пра Ноеў каўчэг i пра тое, як стары Ной пабудаваў вялiзную лодку, якая i звалася каўчэгам. А потым, на працягу некалькiх тыдняў, iшоў моцны дождж, i ўсе людзi, хто не быў з Ноем у лодцы, патанулi. Гэта здарылася шмат вякоў таму назад.

Мiсiс Берг засмяялася i адказала:

- Лота, даражэнькая, я не была ў Ноевым каўчэгу!

- Як жа тады здарылася, што вы не патанулi? - спыталася Лота.

Потым мiсiс Берг паказала нам, як яна зрабiла з адной з шуфлядак ложак для Розы. Матрац быў зроблены з ружовай тканiны, а коўдра - з зялёнага сацiну. На Розе была блакiтная вопратка.

У другой шуфлядцы я ўбачыла маленькi шкляны кошык з ружовымi кветачкамi ў iм.

- Можна, мы пагуляем з Розай i з гэтым кошыкам? - спыталася Лота.

Мiсiс Берг дазволiла, i мы павесiлi гэты кошык на руку Лоце, як быццам яна - Чырвоная Шапачка, якая iдзе да сваёй бабулi i нясе ёй ежу i бутэльку з сокам. На пiянiна стаяла ваза з цукеркамi. Цукеркi былi падобны на бутэлечкi i закручаны ў блiскучыя паперкi.

Мы паклалi ў кошык адну з цукерак, а таксама разынкi i мiндаль, якiя нам дала мiсiс Берг. Сабака мiсiс Берг, Скоцi, быў ваўком. Я была бабуляй, а Джонас быў паляўнiчым, якi прыйдзе i заб'е ваўка.

- А што мне рабiць? - закрычала Лота. - Цi ж вы не хочаце, каб я была кiмсьцi?

Мы далi Лоце Розу i шкляны кошык i сказалi, што трэба рабiць Чырвонай Шапачцы. Але калi Чырвоная Шапачка прыйшла да бабулi - а гэта была гасцiная мiсiс Берг, - у кошыку не было ўжо нi разынак, нi мiндаля.

- А дзе ежа для бабулi? - спытаў Джонас.

- Роза з'ела, - адказала Лота.

Пасля гэтага Джонас не хацеў больш гуляць з Лотай у Чырвоную Шапачку. А Скоцi стамiўся прыкiдвацца, што ён збiраецца з'есцi бабулю. Джонас вiсеў на iм увесь час, а Скоцi вiляў хвастом i нарэшце збег. Ён запоўз пад канапу i час ад часу выглядваў адтуль i гаўкаў. Скоцi заўсёды падабаецца, калi мы прыходзiм да мiсiс Берг.

Потым мы перагледзелi ўсе астатнiя рэчы ў шуфлядках мiсiс Берг. Там быў iгольнiк з чырвонага сацiну, як сэрца, i маленькая карцiна ў залатой раме, дзе быў намаляваны прыгожанькi анёл з доўгiмi валасамi. У яго былi вялiкiя крылы, а апрануты ён быў у белую кашулю. Лоце падабаюцца малюнкi, мне таксама.

- Як жа гэта анёл змог апрануцца ў кашулю? У яго ж крылы. - Хацела ведаць Лота.

- Можа, ззаду ў кашулi ёсць маланка? - спытаў Джонас.

Мiсiс Берг зрабiла для нас вафлi. Калi мы прыходзiм да яе, яна заўсёды частуе нас вафлямi.

- Сёння цёплы веснавы дзень, i вы можаце есцi вафлi з гарачым шакаладам у садзе, - сказала яна.

Мiсiс Берг пайшла ў кухню, а мы засталiся ў гасцiнай. Было горача, i вокны былi адчынены. Джонас i я высунулiся з акна, i Джонас кiнуў мне шарык, што быў у яго кiшэнi. Я кiнула гэты шарык Джонасу. Так мы i кiдалi яго адзiн аднаму, пакуль я не ўпусцiла яго i ён не пакацiўся па лужку. Потым Джонас сказаў, што нам трэба паглядзець, хто з нас можа далей высунуцца з акна. Мы высунулiся так далёка, як маглi, i раптам Джонас вывалiўся. Я вельмi спалохалася. Мiсiс Берг спалохалася таксама. Яна прыбегла, калi Джонас перакулiўся.

- Джонас! - закрычала яна.

Джонас сядзеў з вялiзным гузам на лбе.

- Як гэта здарылася? - спытала мiсiс Берг.

- Мiа-Марыя i я спрачалiся, хто можа далей высунуцца з акна, i я перамог, - адказаў ён.

У той час, калi мы з Джонасам высоўвалiся з акна, Лота знайшла вязанне мiсiс Берг, якое ляжала на канапе. Мiсiс Берг вяжа свiтэры i прадае iх. Дык гэта Лота выцягнула пруткi i распусцiла ўсё вязанне мiсiс Берг. Яна сядзела на канапе, уся абкручаная нiткамi.

- Лота, што ты нарабiла? - закрычала мiсiс Берг.

- Я вяжу сабе свiтэр, - адказала Лота. - I паглядзiце, якая хвалiстая шэрсць.

Мiсiс Берг сказала, што было б лепей, калi б мы пайшлi ў сад i з'елi нашыя вафлi, а потым пайшлi дадому.

Мы сядзелi ў садзе мiсiс Берг, пiлi шакалад i елi вафлi з цукрам. Як жа было цудоўна сядзець на сонцы, есцi вафлi i кармiць вераб'ёў крошкамi!

Вельмi хутка мiсiс Берг зноў сказала, что нам пара iсцi дадому. Джонас i я пералезлi цераз плот, а Лота пралезла скрозь дзiрку. Мы пайшлi ў кухню, каб паглядзець, што было на абед.

- Рыба, - адказала мама.

- А здорава, што мы з'елi так многа вафляў, - прамармытаў Джонас.

- Дык вы былi ў мiсiс Берг? - спытала мама. - Цi рада яна была бачыць вас?

- Вядома, - адказаў Джонас. - Яна была рада два разы: першы раз, калi мы прыйшлi, а другi - калi развiталiся.

Сапраўды, мiсiс Берг - гэта найлепшы чалавек, якога мы ведалi.

МЫ ЕДЗЕМ НА ПIКНIК

Аднойчы тата сказаў:

- У нядзелю мы едзем на пiкнiк!

- Ур-а-а! - закрычалi Джонас i я.

- Ура пiкнiку! - крыкнула Лота.

У нядзелю мама ўстала вельмi рана i зрабiла бутэрброды i аладкi. Яна таксама налiла гарачы шакалад у адзiн з тэрмасаў для нас, каву - у другi для сябе i таты. Лiманад мы таксама збiралiся ўзяць з сабой.

Тата падагнаў машыну да дзвярэй.

- А зараз давайце паглядзiм, як мы зможам уцiснуцца ў гэтую лялечную машыну, - сказаў ён. - Як жа мы зможам знайсцi месца для мамы, Вялiкага Шуму, Маленькага Шуму, Маленькага Арэшка, дваццацi шасцi аладак, ды я яшчэ не ведаю, колькi бутэрбродаў?

- I Бэмсi, - сказала Лота.

Бэмсi - гэта вялiкае, ружовае, зробленае з матэрыi парасё, якога Лота валачэ за сабой усюды. I думае, што гэта мядзведзь, i таму клiча яго Бэмсi-медзведзяня.

"Гэтае парасё заўсёды было парасём!" - настойлiва гаварыў ёй Джонас.

Вось i зараз Лота плача i гаворыць, што гэта медзведзяня.

- Мядзведзi не бываюць ружовыя, - спрачаецца Джонас. - Дарэчы, Лота, ён палярны цi звычайны мядзведзь?

- Гэта мядзведзь, у якога колер такi ж самы, як у парасяцi, - адказвае Лота.

Лота, натуральна, хацела, каб яе ружовы мядзведзь паехаў з намi на пiкнiк. Таму калi мы ўсе ўладкавалiся ў машыне, яна раптам спытала:

- Мама, а цi могуць свiннi мець дзяцей?

- Ты маеш на ўвазе Бэмсi цi сапраўдных свiней? - спытала мама.