Неизвестно - Нераток
“Ідзі да мяне, Белазор!” - уладарна вымавіў хрыплы голас, і пена сліны сцякла з патрэсканых вуснаў.
Белазор паспрабаваў перахрысціцца, але з жахам заўважыў, што замест рукі ў яго - раздвоены капыт. “Згінь!” - крыкнуў Белазор, але замест крыку пачуў агіднае тонкае бляянне.
Сатыры, што ўзніклі невядома адкуль, падштурхоўвалі яго да Сняжаны, праз стары і зморшчаны твар якой пачалі выразна выступаць косці чэрапа. Пах магільнай зямлі данёсся да яго.
Не маючы сіл супрадіўляцца, Белазор упаў на калені і заплакаў.
ХРЫСЦІЯНІН БЕЛАЗОР
Белазор прадёр вочы дзяругай і сеў на ляжанцы. ‘Тады таксама быў поўны месяц. У тую ноч, калі Сняжана нарадзіла мёртвае дзіця. Бог сведка, што толькі гэта пашкодзіла ёй розум і зрабіла ведзьмай. Сатана заўсёды аказваецца побач са слабымі людзьмі ў цяжкую часіну.”
Белазор ускудлаціў валасы і закрыў рукамі твар.
“Не, яна заўсёды была ведзьмай. Яе майстэрства ў каханні і тая бессаромнасць, з якой яна аддавалася, маглі быць толькі ад Д’ябла. Таму Бог пазбавіў нас дзяцей. Яе начныя шпацыры па садзе - сустрэчы з Д’яблам. Яе чароўны спеў - дар, якім спакусіў яе Д’ябал. Яна зачаравала мяне, пазбавіла розуму.
Калі Жанну пакаралі смерцю і душа яе сышла ў Царства Змроку, яна забрала з сабой маю патрэбу ў каханні. Не, яна заўсёды была ведзьмай, заўсёды. І, напэўна, таму ў нас не было дзяцей. Бог не захацеў нашчадкаў ведзьмы.”
Нечаканая думка яркай іскрай прамільгнула ў памутнелай свядомасці алхіміка. Успышка азарэння пазбавіла яго сну і правяла звыклым шляхам па цёмным пакоі. Ён запаліў свечку, накінуў халат, сеў за лабараторны столік, разгарнуў кандуіт і ўзяў пяро.
АЛХІМІК БАЛТАЗАР
“Размнажэнне ёсць аснова працягу роду. Любую істоту можна пазбавіць жыцця: забіць, атруцідь, замарыць голадам. І сутнасць у тым, каб здзейсніць гэта, перш чым істота тая пакіне патомства. Інстынкт размнажэння на ўсім працягу развіцця прыроды з’яўляецца асноўным і наймацнейшым. Прырода не клапоціцца аб істотах, якія выканалі свой абавязак перад ёй. Толькі рэшткі інстынкту самазахавання дазваляюць на некаторы час падоўжыць іх жыццё. Але яно ўжо не мае ніякай каштоўнасці для прыроды. У сувязі з гэтым найбольш прыстасаванымі з’яўляюцца віды, якія рэпрадуктуюць патомства, здольнае клападідца аб сабе з моманту нараджэння.”
Балтазар чарговы раз абмакнуў пяро і пачаў малявадь чарцёж
пасткі.
“Патрэбны Крафт. Мне зноў патрэбны Крафт.”
МАЙСТАР КРАФТ
- Мая ідэя такая, Крафт. Ты робіш пасткі - чым хутчэй, тым лепей. Адтуліна павінна быць дастаткова вялікай, каб саранча знайшла яе і праціснулася ўнутр, але дастаткова малой, каб яна не здолела вылезці адтуль. Вось табе некалькі палаваспелых самцоў.
Балтазар падаў Крафту шарападобную колбу.
- На знешнім баку пасткі будзе атрактант - сумесь, якая сваім пахам прываблівае самцоў. Але замест самкі яны будудь знаходзідь сваю смерць - унутры будзе іншая сумесь. Яна не адрозніваецца пахам ад атрактанту.
Алхімік прыблізіў да твару каваля дзве колбы: з бэзавай і сіняй вадкасцямі.
Каваль адхіснуўся.
- Не трэба баяцца, Крафт. Ты ж не саранча. Зрэшты.
Алхімік пранікліва глянуў на майстра, усміхнуўся і прадоўжыў:
- Рабіць пасткі лепш з вольхі - яна дае насякомым пачуццё бяспекі.
- Я ўсё зразумеў, месір. На адтуліну я знутры прыклею лісцік. Саранча адсуне яго, калі будзе прадіскацца ўнутр, але не зможа адагнуць, калі паспрабуе выбрацца. І яшчэ, месір: можа, лепш рабідь пасткі з лазы ці вярбы? Т ады б я плёў кошыкі з вялікімі шчылінамі. Да таго ж вакол лазы таксама заўсёды ўецца машкара.
- Ты ўсё вырашыў лепш, чым я. - Балтазар скамечыў чарцёж. - За кожны тузін кошыкаў я буду пладідь табе залаты ліўр.
- Ці не дазволіце, месір, узяць сабе трохі вашага сродку, каб выпрабаваць яго на сваім агародзе? Шмат распладзілася сёлета гэтых шасціногіх разбойнікаў.
Алхімік адліў у дзве прабіркі бэзавай і сіняй вадкасці.
- Адной кропляй можна знішчыць больш самцоў, чым жыве людзей у Альмі. Вось табе тры залатыя ліўры, Крафт. Задатак.
Балтазар зноў утаропіў позірк на майстра, але вочы яго быццам зацягнула туманам.
- Ведаеш, Крафт, дрэвы таксама адчуваюць. Толькі марудна. Значна марудней, чым людзі. Іх думкі можна пачуць, калі доўга сядзіш пад дрэвам ці спіш пад ім. Дрэвы не любяць нас. Нас ніхто не любіць.
Каваль узяў грошы з прадягнутай рукі алхіміка, асцярожна прыкрыў прабіркі, паклаў іх у кішэню і выйшаў з дому.
“Ён вар’ят толькі ў адным - у сваёй мэтанакіраванасці. Але хіба гэтага не дастаткова, каб быць вар’ятам? .Ды я за тры ліўры дзесяць тузінаў кошыкаў куплю - няўжо ён разумее?! .У пойме Тарма поўна гэтай поскудзі. Як бы яна зноў не накінулася на нашы пасевы, тады і грошы не дапамогудь.”
Каваль вытрас з шарападобнай колбы саранчу, затаптаў яе нагой, пакуль не разбеглася, і схаваў колбу за пазуху.
САРАНЧА АСТРЫД
“Няма Астрыда! Ёсць мы - заваёўнікі свету. Наперадзе Вялікі Паход. І не маюць ніякага значэння калецтва ці смерць любога з нас. Мы павінны набірацца моцы і размнажядца, нават калі для таго спатрэбіцца знішчыць усіх і ўсё. Т ак наканавана. Т рава расце, каб мы маглі яе есці. Паветра існуе, каб мы маглі ім дыхаць. Месяц узыходзідь уночы, каб мы маглі кахаць. Сонца свеціць, каб нам было цёпла.
Як хораша свеціць Сонца! Яно дае моц нагам і насычае энергіяй крылы.” - Астрыд з удзячнасцю зірнуў на Сонца, і яно адказала яму асляпляльнай усмешкай.
ІЗОЛЬДА
“У тым годзе гэтак жа бязлітасна паліла сонца. Бюфон кажа, што сёлета шмат саранчы. Страшна ўявідь, што можа здарыцца. Мая гаротная матуля. Месір нарэшце разлічыўся са мной. Як бы яго самога не спалілі.”
Ізольда абмакнула ў кадзі палыновы венік і пачала падмятадь
ганак.
САРАНЧА
“Усё. Тут больш няма чаго есці - мы толькі перашкаджаем адзін аднаму.
Мы, сейбіты спусташэння і смерці, пачынаем Вялікі Паход!!!”
Велізарная зграя ў адно імгненне перастала кішэць на выедзенай да каранёў траве і ўзнялася, закрыўшы сабой сонца.
Счарнелыя, пакалечаныя берагі Тарма змярцвела і пустынна глядзелі ў неба, а хвалі яго слаба ўсхліпвалі каля прыбярэжных кустоў з абгрызеным лісцем.
Мышанё, што выскачыла з норкі і спалохана аглядала паляну, якая яшчэ ўчора зелянела, было схоплена ястрабам і, прадятае кіпцюрамі, з піскам узнеслася пад аблокі.АЙЦЕЦ ГРЫГОРЫЙ
Епіскап Грыгорый з сапеннем вылез з карэты. Ізольда, якая няўчас выскачыла на падворак, застыла ў глыбокім паклоне і нязграбна прыціснула да грудзей анучу.
Епіскап знакам спыніў ахову, гідліва штурхнуў веснічкі, далікатна абышоў трусоў, якія ляніва скакалі ў траве, марудна падняўся па прыступках ганка, асцярожна прыгнуўся ў дзвярах і велічна ўплыў у прыстанішча алхіміка.
Балтазар пакланіўся, у паўпаклоне падышоў да нечаканага высокага госця і падалаваў яго працягнутую руку.
- Табе трэба ўцякадь, Балтазар. (Фу, як смярдзіць!) Нашэсце саранчы непазбежна. У мяне не хопіць улады, каб спынідь самасуд. (Сера гэта, ці што?) Ці вызвалідь цябе ад уласнага суда, калі ты пад яго трапіш. (Як ты на гэтым спіш?!) Але маёй улады хопіць на тое, каб не паслаць за табой пагоню, пакуль ты не пакінеш межы правінцыі. Я раблю перасцярогу з-за павагі да твайго бацькі - ён у свой час пазбавіў мяне ад падагры. (Ох, як яна мяне даймала!) Ты вучоны, я ведаю. Аднак дыктат часу маднейшы, чым мая воля. Ты ўсё зразумеў, Балтазар?
Балтазар нізка пакланіўся.
- Асмелюся прапанаваць вам гэтыя таблеткі, святы айцец. Яны захаваюць вас ад апаплексіі.
- Дзякую, сын мой. Спёка і на самай справе даймае.
Алхімік зноў пачціва пакланіўся.
- Ты такі ж аскет, як і твой бадька, - пагардліва зморшчыўся пры развітанні епіскап.
ІЗОЛЬДА
- Ты больш мне не патрэбная, Ізольда. Ты павінна пакінудь гэты дом. Вось табе яшчэ два залатыя ліўры.
Ізольда выцерла рукі аб фартух і інстынктыўна ўзяла манеты.
- Што я павінна рабіць, месір? - упершыню за ўсё жыццё разгубілася яна.
- Вяртайся да маді. Купі сабе хату. І завядзі наймічку. Ты заслужыла гэта.
- Што будзе з вамі, месір?- Мяне не будзе, Ізольда. І дома Секвестраў не будзе. Ідзі, не марудзь. І як мага далей.
АЛХІМІК БАЛТАЗАР
Балтазар прамазаў бервяно лампадным маслам з прымессю пораху. Замацаваў у штатыве павелічальнае шкло.
“Калі сонца паднімецца ў зеніт, шкло сфакусуе прамень на гаручай сумесі і падпаліць дом”.
Балтазар зірнуў на неба. Перыстыя воблакі плылі марудна і нагадвалі гітанцкіх птушак, упэўненых у сваім лёце. І не пагражалі перакрыць шлях промням яго міжвольнага саўдзельніка.
.Балтазар быў сёння ў пойме Т арма. Ён, як і айцец Грыгорый, не сумняваўся, што саранча са дня на дзень хлыне на землі Альмі. Нашэсце пачалося - з пойменных лугоў. Ён зразумеў, што ні раздушыць, ні атрудіць, ні прынадзіць саранчу не ўдасца. Позна!
“Бегчы, толькі бегчы далей ад гэтага праклятага месца!”
Балтазар прайшоў у лабараторыю і раскідаў побач са столікам косткі кароў, якія ён назбіраў сёння на жывёльным магільніку. Паверх касцей кінуў сваю чорную хламіду і каўпак з кутасікам.
