Валентин Седов - Славяне. Историко-археологическое исследование

552

Die Slawen in Deutschland. Geschichte und Kultur der slawischen Stämme westlich von Oder und Neisse vom 6. bis 12. Jahrhundert. Berlin, 1985. S. 27–28. Abb. 4.

553

Žak J. Die älteste frühmittelalterlich-slawische Keramik Westpommerns // Koszalinskie zeszyty muzealne. T. 5. Koszalin, 1975. S. 221–229.

554

Parczewski M. Początki kultury wczesnostowiańskiej w Polsce. Krytyka i datowanie źródeł archeologicznych. Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk; Ł6dz, 1988.

555

Donat P. Haus, Hof und Dorf in Mitteleuropa vom 7. bis 12. Jh. Berlin, 1980.

556

Grebe К. Zur frühslawischen Besiedlung des Havelgebietes // Veröffentlichungen des Museums für Ur- und Frühgeschichte Potsdam. Bd. 10. 1976. S. 167–189; Herrmann J. Köpenick. Ein Beitrag zur Frühgeschichte Gross-Berlins. Berlin, 1962; Müller A. Die slawischen Burgen von Spandau // Ausgrabungen in Berlin. Bd. II. Berlin, 1971. S. 89–95; Seyer H. Die Burg in Berlin-Blankenburg und die altslawische Besiedlung des Niederen Barnims // Archäologie als Geschichtswissenschaft. Berlin, 1977. S. 381–395.

557

Struve K.-W. Die slawischen Burgen in Wagrien // Offa. N 17/18. 1959/1961. S. 57–108; Idem. Die Burgen in Schleswig-Holstein. Bd. I. Neumiinster, 1981; Willkomm H. Comparison of C14 Dates // Radiocarbon. XXII — 2. 1980. P. 286–290.

558

Losiński W. Początki wczesnośredniowiecznego osadnictwa grodowego w dorzeczu dolnej Parsęty (VII–X/XI w.). Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk, 1972; Idem. Osadnictwo plemienne Pomorza (VI–X w.). Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk, 1982.

559

Szymański W. Szeligi pod Płockiem na początku wczesnego średniowiecza. Zespół osadniczy z VI–VII w. Wrocław, 1967; Idem. Próba weryfikacji datowania zespołu osadniczego ze starszych faz wczesnego średniowiecza w Szeligach, woj. Plockie // Archeologia Polski. T. XXXII. Wrocław, 1987. S. 107–134.

560

Warnke D. Bestattungssitten der slawischen Bevölkerung in Norden der DDR // Zeitschrift fur Archaologie. Berlin, 1982. № 2. S. 195.

561

Holowińska Z. Wczesnośredniowieczne grodzisko w Bonikowie. Poznań, 1956. S. 37, 70–78; Godłowski K. Die Frage der slawischen Einwanderung ins östliche Mitteleuropa // Zeitschrift für Ostforschung. Bd. XXVIII. 1979. S. 423–425.

562

Gabalówna L, Nowakowski A. Wczesnosredniowieczna osada na stanowisku 5 w Radziejowie // Prace i materiafy Muzeum w fcodzi. Seria archeologiczna. T. II. Łódź, 1964. S. 233.

563

Kaczkowski M. Charakterystyka osadnictwa wczesnosredniowiecznego w rejonie Glogówa od połowy V do poiowy XI wieku w świetłe źródeł archeologicznych // Zielonogórskie zeszyty muzealne. T. II. Zielona Góra, 1971. S. 5–37.

564

Gród prasłowianski w Biskupnie w pow. Žninskim. Poznań, 1938. Tabl. LVIII.

565

Kaczkowski M. Próba chronologicznej klasyfikacji ceramiki z VI i VII wieku w okolicach Glogówa // Zielonogórskie zeszyty muzealne. T. V. Zielona Góra, 1975. S. 43–72.

566

Dąbrowski E. Rozwój zasiedlenia w okolicach Krosna Odrzańskiego od późnego okresu lateńskiego po wczesne średniowiecze // Slavia Antiqua. T. XVII. Warszawa; Poznań, 1970. S. 146–158; Idem. Dotychczasowe wyniki badań archeologicznych w Osiecznicy i Białogorze, pow. Krosno Odrzańskiego na tłe niektórych zagadnień z pogranicza późnego okresu rzymskiego i początków wczesnego średniowiecza // Zielonogórskie zeszyty muzealne. T. III. Zielona Góra, 1971. S. 39–82.

567

Porzeziński A. Z badań nad problematyką… S. 115–144; Köhler R. Frühe slawische Siedlungen in Pommern unter besonderer Berücksichtigung der neuen Grabungen in Dziedzice / Deetz // Offa. XXXVII. Neumunster, 1980. S. 177–183.

568

Lange E. Ergebnisse pollenanalytischer Untersuchungen zu den Ausgrabungen in Waltersdorf und Berlin-Marzahn // Zeitschrift für Archaologie. Bd. XIV. Berlin, 1980. S. 243–248.

569

Seyer H. Germanische und slawische Brunnenfunde in der Siedlung von Berlin-Marzahn // Zeitschrift für Archaologie. Bd. XIV. Berlin, 1980. S. 225–241.

570

Struwe K.-W. Ausgrabung Oldenburg // Sonderforschungsbereich 17. Skandinavienund Ostseeraumforschung. Kiel, 1981. S. 75–80. См. также: Herrmann J. Germanen und Slawen in Mitteleuropa. Zur Neugestaltung der ethnischen Verhältnisse zu Beginn des Mittelalters. Berlin, 1984.

571

Leciejewicz L. Słowiańszczyzna zachodnia. Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk, 1976. S. 53–69; Idem. Słowianie zachodni. Z dziejów tworzenia się średniowiecznej Europy. Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk; Łódz, 1989. S. 52–66.

572

Horák В., Travniček D. Descriptio civitatum ad septentrionalem plagam Danubii // Rozpravy Československej Akademii ved. T. 66–2. Praha, 1956. P. 3; Fritze W. Problerne der abodritischen Stammes- und Reichsverfassung und ihrer Entwicklung vom Stammes-staat zum Herrschaftsstaat // Siedlung und Verfassung der Slawen zwischen Elbe, Saale und Oder. Giessen, 1960. S. 141. Основные вопросы изучения древностей ободритов поставлены в работе: Leciejewicz L. Główne problemy dziejów obodrzyckich // Słowiańszczyzna Polabska między Niemcami a Polską. Poznań, 1981. S. 167–182).

573

Lehr-Spławinski T. Poprawy i szkice z dziejów kultury Słowian. Warszawa, 1954. S. 99; Rudnicki M. Nazwy Słowian połobskich i łuźyckich u Geografa Bawarskiego // Opuscula Casimira Tymieniecki septusgenario dedicata. Poznań, 1959. S. 253; Трубачёв О. Н. Ранние славянские этнонимы — свидетели миграции славян // Вопросы языкознания. 1974. № 6. С. 56; Moszyński L. Z zagadnień słowotwórstwa prasłowiańskich nazw plemiennych //Etnogeneza i topogeneza Siowian. Warszawa; Poznań, 1980. S. 65–69.

574

Niederle L. Slovanské starožimosti. T. III. Praha, 1919. S. 126.

575

О различных мнениях относительно локализации ободритов Подунавья и их происхождении см.: Novakovič R. Baltički sloveni u Beogradu i Serbiji. Beograd, 1985. S. 96–135.

576

Трубачев О. Н. Этногенез и культура древнейших славян. Лингвистические исследования. М., 1991. С. 129–130.

577

Helmoldi. Presbytori Bozoviensis Chronica Slavorum // Ausgewählte Quellen zur deutschen Geschichte des Mittelalters. Bd. XIX. Berlin, 1963. I, 83; Łowmiański H. Religia słowian i jej upadek. Warszawa, 1979. S. 175.

578

Helmoldi. Presbytiri Bozoviensis… I, 83.

579

Struwe K. Ziel und Ergebnisse von Untersuchungen auf drei slawischen Burgwällen Ostholsteins // Ausgrabungen in Deutschland. Bd. III. Meinz, 1975. S. 111–112.

580

Становление государства у ободритов обычно датируется первой половиной или серединой X в. (Ловмяньский Г. Происхождение славянских государств // Вопросы истории. 1977. № 12. С. 193). О формировании ободритской народности см.: Саливон А. Н. Самосознание ободритов (к вопросу об образовании ободритской раннефеодальной народности) // Формирование раннефеодальных славянских народностей. М., 1981. С. 130–151.

581

Королюк В. Д. Государство Готшалка // Славянский сборник. М., 1947. С. 336–355.

582

Donat P. Die Mecklenburg — eine Hauptburg der Obodriten. Berlin, 1984.

583

Gabriel I. Starigard / OIdenburg: Hauptburg der Slawen in Wagrien. I. Stratigraphie und Chronologie. Neumunster, 1984. S. 75–89, 213–214.

584

Schuldt E. Die slawische Keramik in Mecklenburg. Berlin, 1956; Idem. Slawische Topferei in Mecklenburg. Berlin, 1964.

585

В археологической литературе высказаны и иные мнения о фельдбергской культуре. Так, Э. Шульдт полагал, что фельдбергская керамика эволюционировала из суковско-дзедзицкой (Schuldt E. Die slawische Keramik… S. 75–89, 213–214). О последних изысканиях см.: Brother S. Feldberg Keramik und frühe Slawen. Studien zur nordwestslawischen Keramik der Karolingerzeit. Bonn, 1996.

586

Herrmann J. Siedlung, Wirtschaft und gesellschaftliche Verhältnisse der slawischen Stämme zwischen Oder / Neisse und Elbe. Berlin, 70–73.

587

Там же. С. 49.

588

Grebe К. Zur frühslawischen Besiedlung des Havelgebietes // Veröffendichungen des Museums für Ur- und Frühgeschichte Potsdam. Bd. 10. Berlin, 1976. S. 7–54.

589

Bulin H. Nĕmecký přinos k dĕjinam polabských slovanu // Vsnik a počatky slovanů. Dil. II. Praha, 1958. S. 5.

590

Herrmann J. Feldberg, Rethra und das Problem der wilzischen Höhenburgen // Slavia Antiqua. T. XVI. Warszawa; Poznań, 1970. S. 33–69.

591

Donat P. Zur zeitlichen und regionalen Gliederung der altslawischen Keramik zwischen Oder und Elbe/Saale // Studia nad etnogeneza słowian i kulturą Europy Wczesnośredniowiecznej. T. I. Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk; Łód2, 1987. S. 245–247. Abb. 4, 5.

592

Herrmann J. Arkona auf Rügen. Tempelburg und politisches Zentrum des Ranen vom 9. bis 12. Jh. Ergebnisse der archäologischen Ausgrabungen 1963–1971. // Zeitschrif't für Archaologie. Bd. 8. Berlin, 1974. S. 177–209.

593

Losiński W. Początki wczesnośredniowiecznego osadnicrwa grodowego w dorzeczu dolnej Parsęty (VII–X/XI w.). Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk, 1972; Idem. Osadnictwo plemienne Pomorza (VI–X w.). Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk, 1982.

594

Łowmiański H. Początki Polski. Z dziejów Stowian w I tysia.cleciu n. e. T. V. Warszawa, 1973. S. 411–414.

595

Donat P. Zur zeitlichen und regionalen Gliederung… S. 239–254.

596

Schuldt E. Der altslawische Tempel von Gross Raden. Schwerin, 1976; Idem. Siedlung und Burg von Gross Raden. Schwerin, 1978; Idem. Gross Raden. Ein slawischer Tempelort des 9./10. Jh. In Mecklenburg. Berlin, 1985; Idem. Der eintausendjährige Tempelort Gross Raden. Schwerin, 1990.

597

Herrmann J. Zu den kulturgeschichtlichen Würzeln und zur historischen Rolle nordwestslawischer Tempel des frühen Mittelalters // Slovenská archeologia. XXVI — 1. Bratislava, 1978. S. 19–28.

598

Herrmann J. Ralswiek auf Rügen — ein Handelplatz des 9. Jahrhunderts und die Fernhandelsbeziehungen im Ostseegebiet // Zeitschrift für Archaologie. Bd. 12. Berlin, 1978. S. 163–180; Idem. Ralswiek — Seehandelsplatz, Hafen und Kultstate, Arbeitsstand 1983 // Ausgrabungen und Funde. Bd. 29. Berlin, 1984. S. 128–135.

599

Геррманн Й. Роль прибрежных торговых факторий VIII–X вв. в развитии племенного общества, формировании государств и городов // Труды V Международного Конгресса славянской археологии. Т. I. Вып. 1. М., 1987. С. 32–46; Седов В. В. Становление европейского раннесредневекового города // Становление европейского средневекового города. М., 1989. С. 31–38.