Айзек Азимов - Выродлiвы хлапчук (на белорусском языке)
Нечакана ёй прыйшла ў галаву новая думка: а што, калi хлопчык усё-такi небяспечны? Небяспечны ў сама лiтаральным сэнсе гэтага слова. Не, Хоскiнс не стаiў бы гэтага ад яе, не пакiнуў бы яе тут адну, калi б...
Яна паспрабавала пераканаць сябе ў адваротным, унутрана смеючыся са свайго страху. Гэта ж было ўсяго толькi трох-чатырохгадовае дзiця. Аднак, нягледзячы на ўсе намаганнi, ёй не ўдалося абрэзаць яму пазногцi. А што, як ён, калi яна засне, надумаецца напасцi на яе, пусцiць у ход зубы i пазногцi...
У яе перацяло дыханне. Як дзiўна... Яна пакутлiва напружыла слых, i на гэты раз ёй удалося пачуць нейкi гук. Хлопчык плакаў.
Не крычаў ад страху цi злосцi, не выў i не скавытаў, а менавiта цiха плакаў, як прыбiтае горам, вельмi няшчаснае адзiнокае дзiця.
"Нябога", - падумала мiс Фэлоўз, i ўпершыню пасля сустрэчы з iм сэрца яе працяў востры жаль.
Гэта ж дзiця, дык якое ж, па сутнасцi, значэнне мае форма яго галавы. I гэта не проста дзiця, а дзiця, якое асiрацела як нiводнае дзiця за ўсю гiсторыю чалавецтва. Тысячы гадоў таму назад не толькi памерлi яго бацькi, але незваротна знiкла ўсё, што некалi было яго светам. Груба выхаплены з таго даўняга часу, ён быў цяпер адзiнаю ва ўсiм свеце iстотаю такога роду. Апошняю i адзiнаю.
Яна адчула, як яе ўсё больш напаўняе глыбокая спагада i сорам за сваю бессардэчнасць. Старанна паправiўшы начную сарочку так, каб яна па мажлiвасцi лепш прыкрыла ёй ногi (ловячы адначасна сябе на зусiм недарэчнай думцы пра тое, што заўтра ж трэба прынесцi сюды халат), яна ўстала з пасцелi i пайшла ў суседнi пакой.
- Хлопчык мой, хлопчык! - шэптам паклiкала яна.
Яна была ўжо наважылася сунуць руку пад ложак, але, сцямiўшы, што ён можа ўкусiць яе, вырашыла гэтага не рабiць. Яна запалiла начнiк i адсунула ложак.
Няшчаснае дзiця, прытулiўшы каленi да падбародка, скруцiлася камячком у кутку, гледзячы на яе заплаканымi, поўнымi страху вачыма.
У змроку яго знешнасць здалася ёй менш агiднай.
- Ах ты, бядак, бядак, - сказала яна, асцярожна гладзячы яго па галаве, адчуваючы, як iмгненна напружылася, а потым паступова расслабiлася яго цела. Бедны хлапчук. Можна мне пабыць з табою?
Яна села побач з iм на падлогу i пачала паволi i рытмiчна гладзiць яго валасы, шчаку, руку, цiха спяваючы пяшчотную песеньку.
Пачуўшы яе спеў, дзiця падняло галаву, спрабуючы разгледзець пры слабым святле начнiка яе вусны, як бы зацiкавiўшыся гэтым зусiм новым для яго гукам.
Скарыстаўшы гэта, яна падцягнула яго блiжэй, i пяшчотным, але рашучым рухам ёй удалося паступова наблiзiць яго галаву да свайго пляча. Яна прасунула руку пад яго ногi i не спяшаючыся, плаўна падняла яго сабе на каленi. Зноў i зноў паўтараючы ўсё той жа адзiн нескладаны куплет i не выпускаючы дзiця з рук, яна паволi гайдалася ўзад i ўперад, люляючы яго. Яна паступова супакоiлася, i неўзабаве па яго роўным дыханнi яна зразумела, што дзiця заснула.
Вельмi асцярожна, стараючыся не нарабiць шуму, яна падсунула на месца ложак i палажыла на яго дзiця. Накрыўшы соннага, яна паглядзела на яго. У сне ягоны твар здаваўся такiм мiрным, такiм дзiцячым, што i сапраўды яго пачварнасць неяк менш кiдалася ў вочы.
Ужо iдучы на дыбачках да дзвярэй, яна раптам падумала: "А што, калi ён раптам прачнецца?" - i пайшла назад.
Пераадолеўшы ўнутранае супрацiўленне i авалодаўшы сваiмi супярэчлiвымi пачуццямi, яна ўздыхнула i паволi апусцiлася на ложак побач з дзiцем.
Ложак ёй быў надта малы, i ёй давялося скурчыцца, каб неяк улегчыся на iм. Апрача таго, яна не магла пазбавiцца ад пачуцця няёмкасцi, прычынаю якое была адсутнасць над ложкам тэнта. Але рука дзiцяцi нясмела каўзанулася ў яе далонь, i праз нейкi час ёй усё-такi ўдалося задрамаць.
* * *
Яна прачнулася як ад раптоўнага штуршка i з цяжкасцю стрымала крык жаху, якi ледзь не сарваўся з яе вуснаў. Хлопчык глядзеў шырока расплюшчанымi вачымi ёй проста ў вочы, i ёй спатрэбiлася даволi шмат часу, каб успомнiць, як яна апынулася тут, на ягоным ложку. Паволi, не адводзячы ад яго позiрку, яна спусцiла на падлогу спачатку адну, потым другую нагу.
Кiнуўшы iмклiвы спалоханы позiрк угору, яна напружыла мускулы на апошнi рашучы рывок, намагаючыся ўстаць з ложка.
Але ў той жа момант хлопчык выцягнуў руку, дакрануўся да яе вуснаў сваiмi падобнымi на цурбалкi пальцамi i штосьцi сказаў.
Гэты дотык прымусiў яе адхiснуцца. Пры дзённым святле ён быў невыносна агiдны.
Хлопчык зноў паўтарыў нейкую фразу, а потым, раскрыўшы шырокi рот, рухам рукi спрабаваў паказаць, быццам штосьцi вылiваецца ў яго з рота.
Мiс Фэлоўз задумалася, спрабуючы адгадаць значэнне гэтага жэста, i раптам усхвалявана ўсклiкнула:
- Ты хочаш, каб я спявала?
Хлопчык маўклiва працягваў глядзець на яе вусны.
Крыху фальшывячы ад натугi, мiс Фэлоўз пачала тую самую песеньку, што спявала яму напярэдаднi ноччу, i маленькая пачвара ўсмiхнулася, нязграбна гойдаючыся ў такт спеву. Чулася нейкае бульканне, якое можна было палiчыць за смех.
Мiс Фэлоўз неўпрыкмет уздыхнула. Так, правiльна кажуць, што музыка ўцiхамiрвае сэрца дзiкуна. Яна можа дапамагчы...
- Пачакай крыху, - сказала яна, - дай мне прывесцi сябе ў парадак, гэта зойме не больш хвiлiны. А потым я згатую снеданне.
Нi на секунду не забываючыся, што столi тут няма, яна хутка скончыла свае справы. Хлопчык заставаўся ў пасцелi, уважлiва сачыў за ёй, калi яна трапляла яму на вочы. I кожны раз яна ўсмiхалася i махала яму рукой. Урэшце ён таксама памахаў ёй у адказ, i гэты жэст здаўся ёй проста чароўным.
- Ты хочаш малочнай аўсянкi? - спыталася яна, скончыўшы свае справы.
Згатаваць кашу было справаю некалькiх секунд, i калi ежа была на стале, яна паклiкала яго рукой.
Невядома, цi ён зразумеў значэнне яе жэста, цi яго завабiў пах ежы, але хлопчык адразу ж вылез з пасцелi.
Яна спрабавала паказаць яму, як карыстацца лыжкаю, але ён са страхам адхiснуўся. ("Нiчога, наперадзе ў нас яшчэ шмат часу", - падумала яна.) Аднак яна ўсё-такi дамаглася таго, што ён рукамi паднёс мiску да рота. Ён паслухаўся, але рабiў усё так няўмела, што страшэнна выпэцкаўся, хоць трохi i з'еў.
Гэтым разам яна дала яму малако ў шклянцы, i хлапчук, заўважыўшы, што пасудзiна занадта малая, каб прасунуць у яе твар, жаласна захныкаў. Яна ўзяла яго за руку i, прыцiснуўшы яго пальцы да шклянкi, прымусiла яго падняць шклянку да рота.
Зноў усё было аблiта i запэцкана, але, як i першы раз, малако ўсё-такi трапiла яму ў рот. А што да бязладдзя, дык яна прывыкла i не да такога.
На яе здзiўленне, асвоiць туалет аказалася задачай больш простай, што вельмi яе задаволiла. На гэты раз ён даволi хутка зразумеў, чаго яна хоча ад яго. Яна злавiла сябе на тым, што гладзiць яго па галаве i прымаўляе:
- Вось гэта слаўны хлопчык, разумны хлопчык!
I дзiця ўсмiхалася, прыносячы ёй нечаканае задавальненне. "Калi ўсмiхаецца, ён, сапраўды, зусiм нiштаваты", - падумала яна.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});