Л Дайнеко - Чалавек з брыльянтавым сэрцам (на белорусском языке)

- I вось мы пабачылiся, - трохi бесцырымонна перарваў яго Стралковiч. Прабачце, толькi я не люблю, калi пра маю сцiплую асобу гавораць болып дзесяцi слоў. На адзiнаццатым хвалебным слове мне пачынае здавацца, што справа пахне культам асобы. Была калiсьцi такая хвароба ў нашых слаўных продкаў.

- Але вы i сапраўды герой, - горача загаварыў Гай Дубровiч. - У наш камфортны век жыць у дзiкiм лесе, начаваць пад снегам i дажджом у пустым полi... Згадзiцеся, такое не кожнаму пад сiлу. А пастаянная канфрантацыя з мутантамi? Мне расказвалi, што ў некаторых зграях iх налiчваецца пад сотню галоў.

- Яны аб'ядноўваюцца ў велiзарныя зграi, у цэлыя полчышчы, калi выкарыстоўваць нашу чалавечую тэрмiналогiю, - згадзiўся Гром Стралковiч.

- I не страшна?

- Не. Мы, людзi, мацней за iх. Мы iх даўно б маглi знiшчыць, але кожнае жыццё ёсць жыццё, i, памятаючы пра гэта, мы сочым толькi за тым, каб не выпускаць iх з балотаў. Ды мутантаў як магнiтам цягне чамусьцi на поўнач.

- А вы спрабавалi пайсцi да iх, пайсцi ў балоты? - умяшаўся ў размову Карл Гакенхольц.

Гром Стралковiч сурова глянуў на яго. Падалося вялiкаму паляўнiчаму, што нейкi востры хiтра схаваны кручок тырчыць у, здавалася б, наiўным пытаннi. Падалося нават, што гэты хлышч-стрэсаператар сумняваецца ў ягонай адвазе. Але Гром быў цёртым чалавекам, не раз выкручваўся з найскладанейшых пераплётаў.

- У балоты мы ходзiм кожны год, адразу як спадзе паводка i падсохне зямля, - сказаў ён. - Гэты шрам на скронi я прынёс адтуль. Не дай бог каму-небудзь з вас трапiць туды. Уначы воўкасабакi выюць так, што аж калоцяцца дрэвы. Куды нi глянь - усюды ашчэраныя пашчы i шалёныя вочы. Апошнiм жа часам там наогул не лес, не балоты, а сапраўднае пекла.

- Што ж там такое? - шчыра пацiкавiўся Карл Гакенхольц, сваiм пытаннем крыху скалупнуўшы лядок з суровага сэрца паляўнiчага.

- Туды, як я разумею, панадзiлася гэтая самая СЦ, Старая Цывiлiзацыя, пра якую ўсе мы далдонiм на з'ездзе, - сказаў Стралковiч. - Над Тоўстым Лесам у напрамку балотаў часта лётаюць, асаблiва на прыцемку, шары, дырыжаблi, талеркi, нейкiя бясформенныя згусткi, падобныя на пену або туман, адным словам, розная нечысць. Мы, прызнацца, i стралялi ў iх, i на верталётах за iмi ганялiся, i сеткi-перамёты памiж высокiх дрэў чаплялi, а ў вынiку - адзiн пшык. I што цiкава - калi прыляцiць у балоты СЦ, то мутанты не выюць, маўчаць. Пэўна ж, яна iх нечым частуе, паддобрываецца, як я разумею. А калi вылятаюць гэтыя шары адтуль - ого, якi канцэрт пачынаецца. Вушы затыкаем. Воўкасабакi выюць, як нажом па жывому целу рэжуць. Цьфу ты.

Гром Стралковiч аж зморшчыўся, аж перасмыкнуў шырокiмi плячамi.

- I Нiнка-трысцiнка вушы затыкае? - з лёгкай усмешкай спытаў Карл Гакенхольц.

- Хто? - не зразумеў Стралковiч.

- Нiна Буслейка, жонка майго сябра, якi паляцеў на планету Вар.

- Ведаю такую. Выдатны, трэба сказаць, заолаг i цудоўная жанчына, прыгажуня. Разам у балоты хадзiлi. Дазвольце-дазвольце, дык я ж з-за яе да вас i падышоў. Пачуў знаёмае прозвiшча i падышоў.

Гром Стралковiч з непаразуменнем глянуў на Карла, i ў ярка-блакiтных вачах зноў пачынала вiраваць незадаволенасць. "Лясны чалавек", - звысоку падумаў пра яго Карл, а сам сказаў:

- Вельмi кахае Нiну Радаслаў. Ён у нас адналюб. I вельмi перажываў, што абставiны змусiлi яго тэрмiнова ляцець на Вар. У Радаслава ж з Нiнай, калi вы ведаеце, вось-вось павiнен з'явiцца сын.

- На гэтакую тэму я з ёй не гутарыў, - холадна прамовiў Стралковiч i хацеў быў вярнуцца на сваё месца, але Гай Дубровiч усхвалявана схапiў яго за руку:

- Пачакайце, пастойце. Прашу вас - вазьмiце мяне з сабой у Тоўсты Лес.

Усё адбылося так iмпульсiўна, так iмгненна, што Гром з Карлам зiрнулi на Гая, як на малога капрызлiвага хлапчука, а сам ён збянтэжыўся, густа пачырванеў. Ды людзi ВЭП не прывыклi хаваць пачуццяў. Лiчылася, што трэба смела гаварыць сваю думку, сваю праўду, не ўтойваць iх нi ад кога. Наогул, век быў рацыяналiстычны, дзелавы, без лiшнiх охаў i ахаў. Чалавек хацеў добра i зручна жыць, зарабляць грошы, купляць прыгожыя рэчы, мець усё неабходнае: дом, зямельны ўчастак, аўтамабiль, верталёт або лёгкi самалёт, яхту... Чалавек хацеў, каб ягоная жонка, выпраўляючыся вечарам у тэатр цi ў госцi, мела магчымасць пакрасавацца ў дарагiх упрыгожаннях, бо жанчына заўсёды застаецца жанчынай. Актуальным было выслоўе: "Трэба ведаць, чаго ты жадаеш, трэба ведаць, з якога боку на тваiм бутэрбродзе намазана масла".

Таму Гай Дубровiч, справiўшыся з сабою, сказаў:

- Вы ўжо чулi, спадар Гром, што дзеля выратавання майго адзiнага сына стрэсаператар Радаслаў Буслейка, аб iснаваннi якога я нават i не здагадваўся, паляцеў на планету Вар. Палёт цяжкi i небяспечны, але ён паляцеў, хоць ягоная жонка, якая працуе ў вашым летнiм лагеры, рыхтуецца нарадзiць, запалiць агонь новага жыцця. Вазьмiце мяне ў Тоўсты Лес, i я гляну ў вочы гэтай цудоўнай жанчыне, я перадам ёй усю дадатную энергiю, якую маю ў сваёй душы, а Радаслаў Буслейка такую ж энергiю перадасць майму сыну Клёну. Прашу вас. Мая жонка Бярозка знаходзiцца зараз у Доме Роздуму, слухае Моцарта i Бетховена, развiтваецца з сынам. А я так не магу. Я хачу паехаць з вамi ў Тоўсты Лес.

- Добра, - кiўнуў галавой Стралковiч. - Заўтра ляцiм.

Спаў Гай Дубровiч у пакоi-планетарыi, сцены i столь якога ўяўлялi дакладную копiю начнога зорнага неба. Чорнае бяздонне, засыпанае срэбнымi зярнятамi, глядзела на яго. Млечны Шлях, быццам слуп iскрыстага бязважкага дыму, перасякаў усё неба, губляўся ў бязмежнай таемнасцi, у недасяжнай, да марозных дрыжыкаў, далечы. Палярная Зорка ярка свяцiла праз тоўшчу прасторы i часу, нязгасным вокам пазiрала проста ў душу. Гай быў сынам паўночных шыротаў, i таму гэта цудоўная зорка сыпала на яго свае праменнi. Калiсьцi на такое неба, уздрыгваючы кожнай сваёй жылкай, глядзелi халдзейскiя пастухi, смуглатварыя чорнабародыя капiтаны першых прымiтыўных паруснiкаў, жрацы, фiлосафы Элады, рымскiя легiянеры. Калiсьцi на такое неба, прадчуваючы блiзкую пакутную Галгофу, глядзеў Хрыстос, i мiльготкае святло зорак разам з ценямi хуткалётных няясных воблакаў клалася на твар. Гай да салодкай знямогi, да рэзi ўваччу ўзiраўся ў агромнiстую вечна загадкавую i вечна новую прастору. Ён быў часцiнкай Космасу, кропляй зорнага дажджу, залатой пылiнкай эфiру. Ён быў несмяротным i маладым. Ён чуў шапаценне зорак, яркiя галасы далёкiх планет, бiццё нечых сэрцаў. "Сын мой, - думаў Гай, - дзе ты зараз, што з табою? Мёртвы ты цi жывы? Сын мой, я аддаў бы сваё дыханне за адну тваю ўсмешку, за адно кароткае слова. Я помню цябе маленькiм, помню кволай былiнкай, што тулiлася да мяне ў хвiлiны небяспекi. А небяспекай калiсьцi было ўсё: i чужы незнаёмы твар, i грукат грому, i суседаў сабачка, вясёлы i бяскрыўдны, i вецер, што ляскаў фортачкай на Чорным Хутары. Ты падрастаў, рос. Я помню, як ты зламаў руку, як плакаў ад болю i слёзы кацiлiся па бледных шчоках. Той боль, якi рэзаў мне тады душу, я не забуду нiкслi".