Айзек Азимов - Выродлiвы хлапчук (на белорусском языке)
- Значыць, Цiмi... - пачала была мiс Фэлоўз.
- Не, у гэтых адносiнах з iм усё добра. Наша рэчаiснасць у поўнай бяспецы. Але... - ён кiнуў пранiзлiвы позiрк на яе. - Не, нiчога. Учора вы сказалi мне, што яму трэба мець зносiны з дзецьмi.
- Так, - мiс Фэлоўз радасна ўсмiхнулася. - Я не думала, што вы звярнулi ўвагу на маю просьбу.
- Ну чаму ж? У мяне да дзiцяцi сама цёплыя пачуццi, i я цаню вашы да яго адносiны. Усё гэта мяне цiкавiць, i я зусiм не збiраўся замоўчыць гэтае пытанне, не растлумачыўшы вам, як iдуць справы. Цяпер я выканаў гэтую задачу, вы бачылi, чым мы займаемся, вам вядомыя цяпер да пэўнай ступенi тыя цяжкасцi, якiя нам даводзiцца пераадольваць, i вы павiнны зразумець, чаму пры ўсiм жаданнi мы не можам забяспечыць Цiмi кампанiяй яго равеснiкаў.
- Не можаце? - разгубiўшыся, усклiкнула мiс Фэлоўз.
- Дык я ж толькi што вам усё растлумачыў. У нас не было нiякай надзеi знайсцi другога неандэртальца яго ўзросту, на такую неверагодную ўдачу нават разлiчваць няма чаго. А калi б нам i пашанцавала, дык зусiм неразумна было б памнажаць рызыку, трымаючы ў Стасiсе яшчэ адну чалавечую iстоту.
- Але ж вы мяне не так зразумелi, доктар Хоскiнс, - адклаўшы ўбок лыжку, рашуча сказала мiс Фэлоўз. - Я зусiм не хачу, каб вы перанеслi ў наш час яшчэ аднаго неандэртальца. Я ведаю, што гэта немагчыма. Але ж можна прывесцi ў Стасiс другое дзiця, каб яно гуляла з Цiмi.
- Дзiця чалавека? - Хоскiнс быў агаломшаны.
- Другое дзiця, - адрэзала мiс Фэлоўз, адчуваючы, як iмгненна ўся яе прыхiльнасць да доктара Хоскiнса змянiлася варожасцю. - Цiмi - чалавек!
- Мне гэта нават у галаву не прыходзiла.
- Чаму? Чаму вы не падумалi менавiта пра гэта? Што ў гэтым кепскага? Вы вырвалi дзiця з яго эпохi, асудзiлi яго на вечнае зняволенне, дык няўжо вы не адчуваеце сябе ў даўгу перад iм? Доктар Хоскiнс, калi ёсць у гэтым свеце чалавек, якi па ўсiх паказчыках, акрамя бiялагiчнага, можа лiчыцца бацькам гэтаму дзiцяцi, дык гэта вы. Чаму ж вы не хочаце зрабiць яму такую драбнiцу?
- Я - яго бацька? - спытаўся Хоскiнс, неяк няўклюдна падымаючыся з-за стала. - Калi вы не пярэчыце, мiс Фэлоўз, я правяду вас назад у Стасiс.
Яны моўчкi вярнулiся ў лялечны домiк. Нiхто з iх не сказаў больш нi слова.
* * *
Калi не лiчыць выпадковых, мiмаходзь кiнутых позiркаў, прайшло шмат часу, пакуль ёй зноў удалося сустрэцца з Хоскiнсам.
Iншы раз гэта яе засмучала, але калi Цiмi бываў асаблiва маркотны цi моўчкi па некалькi гадзiн стаяў каля акна, за якiм амаль нiчога не было вiдаць, яна з абурэннем думала: "Якi ж ён дурны, гэты чалавек!"
Цiмi гаварыў з кожным днём усё больш свабодна i правiльна. Праўда, ён так i не змог цалкам пазбавiцца ад уласцiвай яму з самага пачатку некаторай невыразнасцi ў вымаўленнi, у якой яна знаходзiла нават своеасаблiвую прывабнасць. У хвiлiны хвалявання ён iншы раз па-ранейшаму прыцмокваў, але i гэта здаралася ўсё радзей. Мабыць, ён паступова забываўся пра тыя далёкiя днi, што папярэднiчалi яго з'яўленню ў нашым часе.
Па меры таго як Цiмi падрастаў, цiкавасць да яго фiзiёлагаў iшла на спад, затое цяпер iм пачалi больш займацца псiхолагi. Мiс Фэлоўз не ведала, хто з iх выклiкае ў яе найбольшую непрыязнасць. Са шпрыцамi было скончана - уколы i выкачванне з арганiзма вадкасцi спынiлiся, яго перасталi кармiць паводле спецыяльнай дыеты. Але затое цяпер Цiмi, каб атрымаць ежу i ваду, даводзiлася пераадольваць перашкоды. Ён павiнен быў падымаць маснiцы, адсоўваць знарок пастаўленыя рашоткi, торгаць за шнуры. Удары слабага электрычнага току даводзiлi яго да iстэрыкi, i гэта прыводзiла яе ў адчай.
Яна не хацела больш звяртацца да Хоскiнса - кожны раз, калi яна думала пра яго, перад ёй усплываў яго твар, якi ён быў у тую ранiцу на снеданнi. Вочы ў яе заплывалi слязьмi, i яна зноў не магла ўтрымацца, каб не падумаць: "Дурны, дурны чалавек!"
I вось аднойчы каля лялечнага домiка зусiм нечакана пачуўся яго голас - ён клiкаў яе.
Папраўляючы на хаду халат, яна няспешна выйшла з дома i, раптам збянтэжыўшыся, спынiлася, убачыўшы перад сабой зграбную жанчыну сярэдняга ўзросту. З-за светлых валасоў i бледнага твару незнаёмая выглядала вельмi кволаю. За яе спiною, моцна ўчапiўшыся за спаднiцу, стаяў круглатвары, з вялiкiмi вачыма хлапчук гадоў чатырох.
- Дарагая, гэта мiс Фэлоўз, сястра, якая даглядае хлопчыка. Мiс Фэлоўз, пазнаёмцеся з маёй жонкаю.
Няўжо гэта яго жонка? Мiс Фэлоўз уяўляла яе зусiм iншай. Хаця чаму б i не? Такi чалавек, як Хоскiнс, дзеля кантрасту мог выбраць сабе ў жонкi кволую iстоту. Мажлiва, гэта было якраз тое, што яму было трэба...
Яна прымусiла сябе прыязна ўсмiхнуцца.
- Добры дзень, мiсiс Хоскiнс. Гэта ваш... ваш малыш? (Гэта было ўжо поўнай нечаканасцю. Яна магла ўявiць сабе Хоскiнса ў ролi мужа, але не бацькi, за выключэннем, вядома, таго... Яна раптам адчула на сабе змрочны позiрк Хоскiнса i пачырванела.)
- Так, гэта мой сын Джэры, - сказаў Хоскiнс. - Джэры, павiтайся з мiс Фэлоўз.
(Цi не падкрэслiў ён слова "гэта"? Цi не хацеў ён даць зразумець, што гэта яго сын, а не...)
Джэры крыху падаўся наперад, не выпускаючы, аднак, матчынай спаднiцы, i прамармытаў прывiтанне. Мiсiс Хоскiнс вiдочна спрабавала зазiрнуць цераз плячо мiс Фэлоўз у пакой, як бы чакаючы знайсцi там нешта надзвычай цiкавае.
- Ну, што ж, зойдзем у Стасiс, - сказаў Хоскiнс. - Уваходзь, дарагая. На парозе цябе чакае крыху непрыемнае адчуванне, але гэта хутка пройдзе.
- Вы хочаце, каб Джэры таксама ўвайшоў туды? - спытала мiс Фэлоўз.
- Вядома. Ён будзе гуляць з Цiмi. Вы ж гаварылi, што Цiмi патрэбны таварыш у гульнях. Можа, вы ўжо забылiся пра гэта?
- Але... - у яе позiрку адбiлася найвялiкшае здзiўленне. - Ваш хлопчык?
- А чый жа яшчэ? - са злосцю сказаў Хоскiнс. - Хiба не гэтага вы дабiвалiся? Хадзем, дарагая. Уваходзь жа.
З вiдавочным намаганнем падняўшы Джэры на рукi, мiсiс Хоскiнс пераступiла парог. Джэры захныкаў - вiдаць, яму не спадабалася тое, што ён адчуў пры ўваходзе ў Стасiс.
- Дзе ж тая iстота? - тонкiм галаском спыталася мiсiс Хоскiнс. - Я не бачу яе.
- Хадзi сюды, Цiмi! - паклiкала мiс Фэлоўз.
Цiмi выглянуў з-за дзвярэй, утаропiўшыся на нечаканых гасцей. Мускулы на руках у мiсiс Хоскiнс прыкметна напружылiся.
Павярнуўшыся да мужа, яна спыталася:
- Ты ўпэўнены, Джэральд, што ён не небяспечны?
- Калi вы маеце на ўвазе Цiмi, дык нiякай небяспекi, - тут жа ўмяшалася мiс Фэлоўз. - Ён спакойны i паслухмяны хлопчык.
- Але ж ён дзi... дзiкун.
(Вось яно што! Гэта вынiк усiх газетных гiсторый пра хлопчыка-малпу.)
- Зусiм ён не дзiкун, - з нацiскам вымавiла мiс Фэлоўз. - Ён спакойны i разважлiвы ў той ступенi, у якой гэтага можна чакаць ад пяцiгадовага дзiцяцi. Вельмi велiкадушна з вашага боку, мiсiс Хоскiнс, дазволiць вашаму хлопчыку гуляць з Цiмi, i я з усёй адказнасцю прашу вас не трывожыцца.
- Я не ўпэўненая, што згаджуся на гэта, - з раздражненнем сказала мiсiс Хоскiнс.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});