Джонатан Свифт - Падарожжы Гулiвера (на белорусском языке)
Iм было цiкава паглядзець зблiзку на Куiнбуса Флестрына, пра якога яны шмат чулi ад блефускуанскiх маракоў i лiлiпуцкiх мiнiстраў.
Гулiвер добразычлiва прыняў чужаземных гасцей, абяцаў пабываць у iх на радзiме, а на развiтанне патрымаў усiх паслоў разам з iх коньмi ў сябе на далонях i паказаў iм горад Мiльдэнда з вышынi свайго росту.
17
Вечарам, калi Гулiвер ужо сабраўся класцiся спаць, у дзверы яго замка цiхенька пастукалi.
Гулiвер выглянуў за парог i ўбачыў перад сваiмi дзвярыма двух людзей, якiя трымалi на плячах крытыя насiлкi.
На насiлках у аксамiтным крэсле сядзеў чалавечак. Твару яго не было вiдаць, таму што чалавечак захутаўся ў плашч i насунуў на лоб капялюш.
Убачыўшы Гулiвера, чалавечак адправiў сваiх слуг у горад i загадаў iм вярнуцца апоўначы.
Калi слугi пайшлi, начны госць сказаў Гулiверу, што хоча адкрыць яму вельмi важную тайну.
Гулiвер падняў насiлкi з зямлi, схаваў iх разам з госцем у кiшэню свайго кафтана i вярнуўся да сябе ў замак.
Там ён шчыльна зачынiў дзверы i паставiў насiлкi на стол.
Толькi тады госць адхiнуў свой плашч i зняў капялюш. Гулiвер пазнаў аднаго з прыдворных, якога ён нядаўна выручыў з бяды.
Яшчэ ў той час, калi Гулiвер бываў пры двары, ён выпадкова даведаўся, што гэтага прыдворнага лiчаць тайным тупаканечнiкам. Гулiвер заступiўся за яго i даказаў iмператару, што на яго нагаварылi ворагi.
Цяпер прыдворны з'явiўся да Гулiвера, каб, у сваю чаргу, аддзячыць Куiнбасу Флестрыну.
- Толькi што, - сказаў ён, - на тайнай нарадзе быў вырашаны ваш лёс. Адмiрал далажыў iмператару, што вы прымалi ў сябе паслоў варожай краiны i паказвалi iм з далонi нашу сталiцу. Усе мiнiстры патрабавалi вашай смерцi. Адны прапаноўвалi падпалiць ваш дом, акружыўшы яго дваццацiтысячнай армiяй; другiя - атруцiць вас, намачыўшы ядам ваша адзенне i кашулю; трэцiя - замарыць голадам. I толькi дзяржаўны сакратар Рэльдрэсель раiў пакiнуць вас жывым, але выкалаць вочы. Ён гаварыў, што страта вачэй не адбярэ ў вас сiлу i нават дадасць храбрасцi, бо чалавек, якi не бачыць небяспекi, не баiцца нiчога на свеце. У рэшце рэшт наш лiтасцiвы iмператар пагадзiўся з Рэльдрэселем i загадаў заўтра ж асляпiць вас востра адточанымi стрэламi. Калi можаце, ратуйцеся, а я павiнен зараз жа пайсцi ад вас гэтак жа тайна, як i прыбыў сюды.
Гулiвер цiхенька вынес свайго госця за дзверы, дзе яго ўжо чакалi слугi, а сам, не доўга думаючы, пачаў рыхтавацца да ўцёкаў.
18
З коўдрай пад пахай Гулiвер выйшаў на бераг. Асцярожна прабраўся ён у гавань, дзе стаяў на якары лiлiпуцкi флот. У гаванi не было нi душы. Гулiвер выбраў самы вялiкi з усiх караблёў, прывязаў да яго носа вяроўку, паклаў у яго свой кафтан, коўдру i чаравiкi, потым падняў якар i пацягнуў карабель за сабою ў мора. Цiха, стараючыся не плюхаць, дайшоў ён да сярэдзiны пралiва, а далей паплыў.
Плыў ён у той самы бок, адкуль прывёў нядаўна ваенныя караблi.
Вось нарэшце i блефускуанскi бераг!
Гулiвер увёў у бухту свой карабель i выйшаў на бераг. Вакол было цiха, маленькiя вежы блiшчалi пры святле месяца. Увесь горад яшчэ спаў, i Гулiвер не захацеў будзiць жыхароў. Ён лёг ля гарадской сцяны, закруцiўся ў коўдру i заснуў.
Ранiцой Гулiвер пастукаў у гарадскiя вароты i папрасiў начальнiка варты паведамiць iмператару аб тым, што ў яго ўладаннi прыбыў Чалавек-Гара. Начальнiк варты далажыў аб гэтым дзяржаўнаму сакратару, а той - iмператару. Iмператар Блефуску з усiм сваiм дваром зараз жа выехаў насустрач Гулiверу. Ля варот усе мужчыны саскочылi з коней, а iмператрыца i яе дамы выйшлi з карэты.
Гулiвер лёг на зямлю, каб прывiтаць блефускуанскi двор. Ён папрасiў дазволу агледзець выспу, але нiчога не сказаў аб тым, што ўцёк з Лiлiпуцii. Iмператар i яго мiнiстры вырашылi, што Чалавек-Гара проста прыехаў да iх у госцi, паколькi яго запрасiлi паслы.
У гонар Гулiвера было наладжана ў палацы вялiкае свята. Для яго зарэзалi шмат тлустых быкоў i бараноў, а калi зноў настала ноч, Гулiвера пакiнулi пад адкрытым небам, бо ў Блефуску не знайшлося для яго адпаведнага памяшкання.
Ён зноў лёг ля гарадской сцяны, захутаўшыся ў лiлiпуцкую коўдру з абрэзкаў.
19
За тры днi Гулiвер абышоў усю iмперыю Блефуску, агледзеў гарады, вёскi i сядзiбы. Усюды за iм бегаў натоўп людзей, як i ў Лiлiпуцii.
Размаўляць з жыхарамi Блефуску яму было лёгка, бо блефускуанцы ведаюць лiлiпуцкую мову не горш, чым лiлiпуты ведаюць блефускуанскую.
Гуляючы па нiзкiх лясах, мяккiх лугах i вузкiх дарожках, Гулiвер выйшаў на процiлеглы бераг выспы. Там ён сеў на камень i пачаў думаць аб тым, што яму цяпер рабiць: застацца на службе ў iмператара Блефуску цi папрасiць у iмператара Лiлiпуцii памiлавання. Вярнуцца да сябе на радзiму ён ужо не спадзяваўся.
I раптам далёка ў моры ён заўважыў штосьцi цёмнае, падобнае не то на скалу, не то на спiну вялiкай марской жывёлiны. Гулiвер скiнуў чаравiкi i шкарпэткi i пайшоў уброд паглядзець, што гэта такое. Хутка ён зразумеў, што гэта не скала. Скала не магла б пасоўвацца да берага разам з прылiвам. Гэта i не жывёлiна. Хутчэй за ўсё гэта перакуленая лодка.
Сэрца ў Гулiвёра забiлася. Ён адразу ўспомнiў, што ў яго ў кiшэнi падзорная труба, i прыставiў яе да вачэй. Так, гэта была лодка! Вiдаць, бура сарвала яе з карабля i прынесла да блефускуанскiх берагоў.
Гулiвер пабег у горад i папрасiў iмператара даць яму зараз жа дваццаць самых вялiкiх караблёў, каб прыгнаць лодку да берага.
Iмператару было цiкава паглядзець на незвычайную лодку, якую знайшоў у моры Чалавек-Гара. Ён паслаў па яе караблi i загадаў дзвюм тысячам сваiх салдат дапамагчы Гулiверу выцягнуць яе на сушу.
Маленькiя караблi падышлi да вялiкай лодкi, зачапiлi яе кручкамi i пацягнулi за сабой. А Гулiвер плыў ззаду i падштурхоўваў лодку рукой. Нарэшце яна торкнулася носам у бераг. Дзве тысячы салдат дружна ўхапiлiся за прывязаныя да яе вяроўкi i дапамаглi Гулiверу выцягнуць яе з вады.
Гулiвер агледзеў лодку з усiх бакоў. Адрамантаваць яе было не так i цяжка. Ён адразу ж узяўся за работу. Перш за ўсё ён акуратна праканапацiў дно i барты лодкi, затым выразаў з самых вялiкiх дрэў вёслы i мачту. У час яго працы тысячныя натоўпы блефускуанцаў стаялi навокал, глядзелi, як Чалавек-Гара рамантуе лодку-гару.
Калi ўсё было гатова, Гулiвер пайшоў да iмператара, стаў перад iм на адно калена i сказаў, што хацеў бы хутчэй рушыць у дарогу, калi яго вялiкасць дазволiць яму пакiнуць выспу. Ён даўно знудзiўся па сваёй сям'i i сябрах i спадзяецца сустрэць у моры карабель, якi завязе яго на радзiму.
Iмператар спрабаваў угаварыць Гулiвера застацца ў яго на службе, абяцаў яму шматлiкiя ўзнагароды i нязменную прыхiльнасць, але Гулiвер стаяў на сваiм. Iмператар павiнен быў згадзiцца.
Вядома, яму вельмi хацелася пакiнуць у сябе на службе Чалавека-Гару, якi адзiн мог знiшчыць непрыяцельскую армiю цi флот. Але калi б Гулiвер застаўся жыць у Блефуску, гэта абавязкова выклiкала б жорсткую вайну з Лiлiпуцiяй.
Некалькi дзён таму назад iмператар Блефуску атрымаў ад iмператара Лiлiпуцii доўгае пiсьмо з патрабаваннем адправiць назад у Мiльдэнда ўцекача Куiнбуса Флестрына, звязаўшы яму рукi i ногi.
Блефускуанскiя мiнiстры доўга думалi, што адказаць на гэтае пiсьмо. Нарэшце, пасля трохдзённых роздумаў, яны напiсалi адказ.
У iх пiсьме было сказана, што iмператар Блефуску вiтае свайго сябра i брата iмператара Лiлiпуцii Гальбаста Мамарэн Эўлем Гердайла Шэфiн Молi Олi Гой, але вярнуць яму Куiнбуса Флестрына не можа, бо Чалавек-Гара толькi што адплыў на велiзарным караблi невядома куды. Iмператар Блефуску вiншуе свайго любiмага брата i сябе са збаўленнем ад лiшнiх клопатаў i вялiкiх выдаткаў.
Адаслаўшы гэтае пiсьмо, блефускуанцы пачалi спешна збiраць Гулiвера ў дарогу.
Яны зарэзалi трыста кароў, каб змазаць яго лодку тлушчам. Пяцьсот чалавек пад наглядам Гулiвера зрабiлi два вялiкiя ветразi. Каб ветразi атрымалiся моцныя, яны ўзялi самае тоўстае тамашняе палатно i сшылi яго, склаўшы ў трынаццаць столак. Снасцi, якарны i прычальны канаты Гулiвер зрабiў сам, скруцiўшы па дзесяць, дваццаць i нават трыццаць моцных вяровак лепшага гатунку. Замест якара ён прывязаў вялiкi камень.
Усё было гатова да адплыцця.
Гулiвер апошнi раз пайшоў у горад, каб развiтацца з iмператарам Блефуску i яго падданымi.
Iмператар са сваёй свiтай выйшаў з палаца. Ён пажадаў Гулiверу шчаслiвай дарогi, падарыў свой партрэт на ўвесь рост i кашалёк з дзвюма сотнямi чырвонцаў - у блефускуанцаў яны называюцца "спругамi".
Кашалёк быў вельмi далiкатнай работы, а манеты можна было разгледзець толькi з дапамогай павелiчальнага шкла.
Гулiвер ад усяго сэрца падзякаваў iмператару, завязаў абодва падарункi ў ражок сваёй насоўкi i, памахаўшы капелюшом усiм жыхарам блефускуанскай сталiцы, пайшоў на бераг.
Там ён пагрузiў у лодку сотню валовых i трыста баранiх тушаў, вяленых i вэнджаных, дзвесце мяшкоў сухароў i столькi смажанага мяса, колькi паспелi прыгатаваць за тры днi чатырыста павароў.
Акрамя таго, ён узяў з сабою шэсць жывых кароў i столькi ж авечак з баранамi.
Яму вельмi хацелася развесцi такiх танкарунных авечак у сябе на радзiме.
